|
|
|
|
Навигация
Новые документы
Реклама
Ресурсы в тему
|
Постановление Министерства образования Республики Беларусь от 15.03.2010 № 35 "Об утверждении, введении в действие и отмене образовательных стандартов высшего образования"< Главная страница Стр. 7Страницы: | Стр. 1 | Стр. 2 | Стр. 3 | Стр. 4 | Стр. 5 | Стр. 6 | Стр. 7 | Стр. 8 | Стр. 9 | Стр. 10 | Стр. 11 | Стр. 12 | Стр. 13 | Стр. 14 | Стр. 15 | Стр. 16 | Стр. 17 | Стр. 18 | Стр. 19 | Стр. 20 | Стр. 21 | Стр. 22 | Стр. 23 | Стр. 24 | Стр. 25 | Стр. 26 | Стр. 27 | Стр. 28 | Стр. 29 | Стр. 30 | Стр. 31 | Стр. 32 | Стр. 33 | ¦ 1.5 ¦Сацыялогiя ¦ 54 ¦ 36 ¦ 18 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.6 ¦Палiталогiя ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.7 ¦Замежная мова ¦ 272 ¦ 150 ¦ 122 ¦ 9 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.8 ¦Фiзiчная культура ¦ 540 ¦ 68/472 ¦ - ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2 ¦Дысцыплiны па выбары¦ 152 ¦ 102 ¦ 50 ¦ 6 ¦ ¦ ¦студэнтаў (3) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦(культуралогiя, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦этыка, эстэтыка, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦логiка, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦рэлiгiязнаўства, ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦асновы права, правы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦дзiцяцi, правы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦чалавека) ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ II ¦Цыкл прыродазнаўча- ¦ 514 ¦ 340 ¦ 174 ¦ 20 ¦ ¦ ¦навуковых дысцыплiн ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1 ¦Абавязковы кампанент¦ 360 ¦ 238 ¦ 122 ¦ 14 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2.1 ¦Асновы экалогii i ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦энергазберажэння ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2.2 ¦Абарона насельнiцтва¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ ¦ ¦i аб'ектаў ад ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦надзвычайных ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦сiтуацый. ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦Радыяцыйная бяспека ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2.3 ¦Асновы iнфармацыйных¦ 154 ¦ 102 ¦ 52 ¦ 6 ¦ ¦ ¦тэхналогiй ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2.4 ¦Асновы сучаснага ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦прыродазнаўства ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2 ¦Кампанент ВНУ ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3 ¦Дысцыплiны па выбары¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦студэнтаў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ III ¦Цыкл ¦ 5256 ¦ 3224 ¦ 2032 ¦ 189 ¦ ¦ ¦агульнапрафесiйных i¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦спецыяльных ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦дысцыплiн ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1 ¦Абавязковы кампанент¦ 5156 ¦ 3156 ¦ 2000 ¦ 185 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦Дысцыплiны спецыяльнасцi ¦ 4860 ¦ 2952 ¦ 1908 ¦ 169 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.1 ¦Псiхалогiя ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.2 ¦Педагогiка ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.3 ¦Рыторыка ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.4 ¦Сучасная беларуская ¦ 776 ¦ 426 ¦ 350 ¦ 25 ¦ ¦ ¦мова ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.5 ¦Стылiстыка i ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ ¦ ¦культура беларускага¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦маўлення ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.6 ¦Гiсторыя беларускай ¦ 298 ¦ 188 ¦ 110 ¦ 11 ¦ ¦ ¦мовы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.7 ¦Беларуская ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ ¦ ¦дыялекталогiя ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.8 ¦Фалькларыстыка ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.9 ¦Методыка выкладання ¦ 136 ¦ 86 ¦ 50 ¦ 5 ¦ ¦ ¦беларускай мовы ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.10 ¦Уводзiны ў ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ ¦ ¦лiтаратуразнаўства ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.11 ¦Гiсторыя беларускай ¦ 358 ¦ 204 ¦ 154 ¦ 12 ¦ ¦ ¦лiтаратуры ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.12 ¦Гiсторыя беларускай ¦ 358 ¦ 204 ¦ 154 ¦ 12 ¦ ¦ ¦лiтаратуры XX - ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦пачатку XXI ст. ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.13 ¦Сучасная руская мова¦ 280 ¦ 170 ¦ 110 ¦ 10 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.14 ¦Методыка выкладання ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ ¦ ¦беларускай ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦лiтаратуры ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.15 ¦Уводзiны ў ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦славянскую фiлалогiю¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.16 ¦Уводзiны ў ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ ¦ ¦мовазнаўства ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.17 ¦Стараславянская мова¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.18 ¦Лацiнская (цi ¦ 136 ¦ 86 ¦ 50 ¦ 5 ¦ ¦ ¦грэчаская) мова ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.19 ¦Славянская мiфалогiя¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.20 ¦Гiсторыя рускай ¦ 472 ¦ 272 ¦ 200 ¦ 16 ¦ ¦ ¦лiтаратуры ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.21 ¦Гiсторыя замежнай ¦ 396 ¦ 238 ¦ 158 ¦ 14 ¦ ¦ ¦лiтаратуры ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.22 ¦Беларуская ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦палеаграфiя ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.23 ¦Сучасная лiтаратура ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦Беларусi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.24 ¦Гiсторыя i тэорыя ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦сусветнай культуры ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.25 ¦Агульнае ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ ¦ ¦мовазнаўства ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.26 ¦Тэорыя лiтаратуры ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.27 ¦Лiтаратура блiжняга ¦ 82 ¦ 52 ¦ 30 ¦ 3 ¦ ¦ ¦замежжа ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.28 ¦Гiсторыя беларускага¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦лiтаратуразнаўства i¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦крытыкi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.29 ¦Гiсторыя беларускага¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦мовазнаўства ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.30 ¦Асновы кiравання ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦iнтэлектуальнай ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦уласнасцю ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.31 ¦Ахова працы ¦ 28 ¦ 18 ¦ 10 ¦ 1 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦Дысцыплiны напрамку ¦ 296 ¦ 204 ¦ 92 ¦ 12 ¦ ¦спецыяльнасцi "Лiтаратурна- ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦рэдакцыйная дзейнасць" ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.32 ¦Псiхалогiя ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦лiтаратурнай ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦творчасцi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.33 ¦Асновы лiтаратурна- ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ ¦ ¦мастацкай дзейнасцi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.34 ¦Стылiстычнае ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ ¦ ¦рэдагаванне i ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦карэктура ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.35 ¦Лiтаратурнае ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ ¦ ¦рэдагаванне ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.36 ¦Лiнгвiстыка тэксту ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.37 ¦Тэксталогiя ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦Дысцыплiны напрамку ¦ 296 ¦ 204 ¦ 92 ¦ 12 ¦ ¦спецыяльнасцi "Камп'ютарнае ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦забеспячэнне" ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.33 ¦Уводзiны ў ¦ 52 ¦ 34 ¦ 18 ¦ 2 ¦ ¦ ¦камп'ютарную ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦фiлалогiю ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.34 ¦Iнжынерыя ведаў ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.35 ¦Метады аўтаматычнай ¦ 102 ¦ 68 ¦ 34 ¦ 4 ¦ ¦ ¦апрацоўкi тэкстаў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.36 ¦Корпусная ¦ 48 ¦ 34 ¦ 14 ¦ 2 ¦ ¦ ¦лiнгвiстыка ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3.37 ¦Фармалiзацыя мовы ў ¦ 46 ¦ 34 ¦ 12 ¦ 2 ¦ ¦ ¦экспертных сiстэмах ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 2 ¦Кампанент ВНУ ¦ 50 ¦ 34 ¦ 16 ¦ 2 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 3 ¦Дысцыплiны па выбары¦ 50 ¦ 34 ¦ 16 ¦ 2 ¦ ¦ ¦студэнтаў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ IV ¦Дысцыплiны ¦ 680 ¦ 476 ¦ 204 ¦ 24 ¦ ¦ ¦спецыялiзацыi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ V ¦Экзаменацыйныя сесii¦ 1836 ¦ ¦ 1836 ¦ 41 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ VI ¦Факультатыўныя ¦ 296 ¦ 160 ¦ 136 ¦ - ¦ ¦ ¦дысцыплiны ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ ¦Усяго ¦ 10044 ¦ 5 344 ¦ 4700 ¦ 312 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ VII ¦Практыкi, 20 тыдняў ¦ 1080 ¦ ¦ 1080 ¦ 30 ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.1 ¦Фальклорная ¦ 108 ¦ ¦ 108 ¦ 3 ¦ ¦ ¦(вучэбная), 2 тыднi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.2. ¦Дыялекталагiчная ¦ 108 ¦ ¦ 108 ¦ 3 ¦ ¦ ¦(вучэбная), 2 тыднi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.3 ¦Азнаямленча- ¦ 108 ¦ ¦ 108 ¦ 3 ¦ ¦ ¦адаптацыйная ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦(вучэбная), 2 тыднi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.4 ¦Лiтаратурна- ¦ 108 ¦ ¦ 108 ¦ 3 ¦ ¦ ¦рэдакцыйная ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦(вытворчая), (для ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦напрамку ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦спецыяльнасцi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦"Лiтаратурна- ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦рэдакцыйная ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦дзейнасць"), 2 тыднi¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.4 ¦Камп'ютарнае ¦ 108 ¦ ¦ 108 ¦ 3 ¦ ¦ ¦забеспячэнне ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦фiлалагiчнай ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦дзейнасцi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦(вытворчая), (для ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦напрамку ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦спецыяльнасцi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦"Камп'ютарнае ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦забеспячэнне"), 2 ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦тыднi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ 1.5 ¦Педагагiчная ¦ 648 ¦ ¦ 648 ¦ 18 ¦ ¦ ¦(пераддыпломная), 12¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦тыдняў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ VIII ¦Дыпломная работа, 6 ¦ 324 ¦ ¦ 324 ¦ 9 ¦ ¦ ¦тыдняў ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ IX ¦Вынiковая дзяржаўная¦ 216 ¦ ¦ 216 ¦ 6 ¦ ¦ ¦атэстацыя, 4 тыднi ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ +--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------+ ¦ ¦УСЯГО ¦ 11664 ¦ 5344 ¦ 6320 ¦ 357 ¦ ¦--------+--------------------+--------+------------+-----------+---------- 7.4.2. У адпаведнасцi з тыпавым вучэбным планам, устаноўленым стандартам, ВНУ распрацоўвае вучэбны план спецыяльнасцi, якi ўзгадняецца з ВМА, Упраўленнем вышэйшай i сярэдняй спецыяльнай адукацыi Мiнiстэрства адукацыi i зацвярджаецца рэктарам ВНУ. 7.5. Патрабаваннi да абавязковага мiнiмуму зместу вучэбных праграм i кампетэнцый па дысцыплiнах 7.5.1 Змест вучэбнай праграмы дысцыплiны па кожнаму цыклу прадстаўляецца ва ўзбуйненых дыдактычных адзiнках (або вучэбных модулях), а патрабаваннi да кампетэнцыi па дысцыплiне - у ведах i ўменнях. 7.5.2 Цыкл сацыяльна-гуманiтарных дысцыплiн устанаўлiваецца ў адпаведнасцi з адукацыйным стандартам РД РБ 02100.5.227-2006 "Вышэйшая адукацыя. Першая ступень. Цыкл сацыяльна-гуманiтарных дысцыплiн". 7.5.3 Цыкл прыродазнаўча-навуковых дысцыплiн. Абарона насельнiцтва i аб'ектаў ад надзвычайных сiтуацый. Радыяцыйная бяспека. Характарыстыка крынiц узнiкнення надзвычайных сiтуацый. Прагназаванне сiтуацый пры тэхнагенных катастрофах. Iндывiдуальныя i калектыўныя сродкi абароны ад хiмiчнага паражэння. Класiфiкацыя пажараў паводле крынiц узнiкнення. Сродкi i спосабы пажаратушэння. Супрацьпажарная прафiлактыка. Абарона насельнiцтва ў час ваенных дзеянняў ад звычайных боепрыпасаў i зброi масавага паражэння. Арганiзацыя правядзення мерапрыемстваў па лiквiдацыi вынiкаў аварыi. Метады выяўлення i вымярэння параметраў крынiц iанiзуючых выпраменьванняў. Абарона ад радыяактыўных выпраменьванняў. Практычныя рэкамендацыi для насельнiцтва, якое пражывае на забруджаных радыёнуклiдамi тэрыторыях. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асноўныя характарыстыкi фактараў паражэння, што ўзнiкаюць пры надзвычайных сiтуацыях; - асноўныя спосабы i сродкi правядзення дэгазацыi i дэзактывацыi; - асноўныя спосабы i сродкi пажаратушэння; - заканадаўчую базу, што забяспечвае арганiзацыю i выкананне спецыяльных мерапрыемстваў па абароне насельнiцтва ў надзвычайных сiтуацыях; умець: - карыстацца iндывiдуальнымi i калектыўнымi сродкамi абароны ад радыяцыйнага i хiмiчнага паражэння; - прагназаваць зоны хiмiчнага заражэння. Асновы экалогii i энергазберажэння Асноўныя паняццi экалогii. Бiясфера. Колазварот рэчываў у бiясферы. Тэхнагенныя фактары развiцця бiясферы. Прыродны асяродак i экалагiчныя фактары. Асяродкi жыцця. Водны. Наземна-паветраны. Глебавы. Бiялагiчны (жывыя арганiзмы як асяродак жыцця). Паняцце "Экасiстэма" i "Бiяцэноз". Лiмiтуючыя фактары. Экалагiчныя веды як аснова прыродавыкарыстання i аховы прыроды. Планетарныя экалагiчныя праблемы. Рэгiянальныя экалагiчныя праблемы Беларусi i асноўныя напрамкi iх вырашэння. Асновы энергаспажывання, энергазберажэння i экалагiчная бяспека. Прынцыпы i задачы ўсеагульнай экалагiчнай адукацыi. Мiжнародныя праграмы i арганiзацыi. Прававыя асновы аховы акаляючага асяродку ў сусветнай практыцы i Рэспублiцы Беларусь. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асноўныя экалагiчныя законы i практычнае значэнне iх прымянення; - найноўшыя адкрыццi ў галiне экалогii i iх значэнне для развiцця грамадства; - атрымаць уяўленне аб небяспечных i надзвычайных сiтуацыях асяродку iснавання прыроднага, тэхнагеннага i сацыяльнага паходжання; - асноўныя прынцыпы энергазберажэння i iх выкарыстанне на прыкладзе Беларусi; - асновы прыродаахоўнага заканадаўства на прыкладзе Беларусi i шляхi яго рэалiзацыi; - паняццi ўсеагульнай экалагiчнай адукацыi i экалагiчнай граматнасцi ў прымяненнi да прыродных, эканамiчных i сацыяльных умоваў Беларусi; умець: - выкарыстоўваць веды, атрыманыя ў вынiку вывучэння прадмета ў практычнай, вучэбнай, выхаваўчай i прыродаахоўнай дзейнасцi; - ацанiць прыродныя i тэхнагенныя з'явы з пункту гледжання iх уздзеяння на акаляючае асяроддзе i развiццё грамадства ў канкрэтных сiтуацыях; - даць практычную ацэнку значэння для справы прыродавыкарыстання i аховы прыроды розным гаспадарчым i эканамiчным дзеянням гаспадарчых суб'ектаў, асобных юрыдычных i фiзiчных асоб. Асновы iнфарматыкi i iнфармацыйных тэхналогiй Гiсторыя стварэння i развiцця ПЭВМ. Функцыi аперацыйнай сiстэмы. Паняцце iнтэрфейса, файлавай сiстэмы, драйвера. Элементы графiчнага iнтэрфейса Windows. Рэдагаванне i фармацiраванне дакументаў. Аб'екты iмпарта. Укараненне i звязванне аб'ектаў. Будова, тэрмiналогiя, адрасацыя Internet. Электронная пошта, форумы, чат. Пошук iнфармацыi ў iнтэрнэце. Выпускнiк павiнен: ведаць: - будову камп'ютарнай тэхнiкi, прызначэнне розных прыстасаванняў; - прынцыпы захоўвання, апрацоўкi, перадачы i абароны iнфармацыi, а таксама стратэгii прымянення праграмных прадуктаў; умець: - выкарыстоўваць iнфармацыйныя рэсурсы для збору iнфармацыi, яе апiсання i сiстэматызацыi, для пошуку, выкарыстання, аналiзу i прадстаўлення ўласнай iнфармацыi; сiстэматызававаць i афармляць вопыт, навыкi i веды, адапцiравацца ў зменлiвым iнфармацыйным патоку, выбiраць iнфармацыйныя рэсурсы. Асновы сучаснага прыродазнаўства Iерархiя матэрыяльных сiстэм, мiкрасвет i мегасвет. Узаемадзеянне i iх праяўленнi ў розных сiстэмах мiкрасвету, макрасвету i мегасвету. Аналiз iерархii структурнай арганiзацыi рэчыва на аснове сучаснай фiзiчнай тэорыi i выкарыстання фiзiка-хiмiчных метадаў даследавання. Праблемы паходжання i развiцця Сусвету. Працэсы ўзнiкнення i эвалюцыi жывых сiстэм. Дынамiчная арганiзацыя свету. Асноўныя метады дынамiчнага, статыстычнага i тэрмадынамiчнага апiсання матэрыяльных сiстэм. Гуманiстычная накiраванасць прыродазнаўства. Выпускнiк павiнен: ведаць: - прынцыпы прыродазнаўчанавуковага пазнання, дыферэнцыяцыi i ўзаема-абумоўленасцi прыродазнаўчых навук; - асновы сучасных прыродазнаўчанавуковых уяўленняў аб узнiкненнi i трансфармацыi Сусвету, будове i эвалюцыi бiясферы; - найноўшыя адкрыццi ў галiне прыродазнаўства i перспектывы iх выкарыстання ў матэрыяльнай i сацыякультурнай практыцы; умець: - супастаўляць рэальным з'явам i працэсам прыродазнаўчанавуковыя мадэлi, выкарыстоўваць умоўныя абазначэннi i сувымернасцi адзiнак фiзiчных i хiмiчных велiчынь; - аналiзаваць i ацэньваць канкрэтныя навукова-тэхнiчныя праблемы з пазiцыi агульных прынцыпаў сучаснага прыродазнаўства. 7.5.4 Цыкл агульнапрафесiйных i спецыяльных дысцыплiн Псiхалогiя Уводзiны ў псiхалогiю. Псiхалогiя як навука. Галiны псiхалогii. Метадалогiя i метады псiхалогii. Псiхалогiя дзейнасцi i камунiкацый. Дзейнасць. Свядомасць. Воля. Камунiкацыя як спецыфiчная дзейнасць. Камунiкацыя i мiжасобавыя адносiны. Асоба. Праблема асобы ў псiхалогii. Я-канцэпцыя асобы. Тэмперамент. Характар. Здольнасцi. Псiхiчныя станы. Адаптацыя i функцыянальныя станы. Эмацыянальныя станы. Пазнаваўчыя працэсы. Адчуванне i ўспрыманне. Уяўленне. Мысленне. Мова i маўленне. Памяць i ўважлiвасць (увага). Выпускнiк павiнен: ведаць: - фундаментальныя, агульнапрызнаныя псiхалагiчныя тэорыi, канцэпцыi па праблемах асобы, яе ўласцiвасцей, псiхiчнай дзейнасцi, станаў; - сутнасць, заканамернасцi, прынцыпы псiхiчнага жыцця чалавека; - метады арганiзацыi i правядзення псiхалагiчных даследаванняў; умець: - валодаць навыкамi самааналiзу, псiхалагiчнага разумення паводзiн iншых людзей; - валодаць прыёмамi самакiравання i самарэгуляцыi, якiя дазваляюць максiмальна рэалiзаваць свой патэнцыял як асобы; - валодаць уменнямi адэкватнай псiхалагiчнай перцэпцыi, ацэнкi i рэфлексii падзей навакольнага свету. Педагогiка Агульныя асновы педагогiкi. Педагогiка ў сiстэме навук пра чалавека. Галоўныя этапы станаўлення i развiцця выхаваўчай практыкi i педагагiчнай думкi. Метадалогiя i метады педагагiчных даследаванняў. Мэтапалажэнне ў педагогiцы. Фактары, рухавiкi i заканамернасцi развiцця асобы. Адукацыя як сацыякультурны феномен. Сучасны стан адукацыi. Навучанне ў цэласным педагагiчным працэсе. Дыдактыка як тэорыя навучання. Працэс навучання як цэласная сiстэма. Вiды, тэхналогii навучання. Змест адукацыi. Прынцыпы, метады i сродкi навучання. Формы арганiзацыi навучання. Актыўныя формы i метады навучання. Тэхналогii навучання. Дыягностыка ў навучаннi. Тэарэтычна-метадалагiчныя асновы выхавання. Сутнасць i змест працэсу выхавання. Базавая культура асобы. Прынцыпы, метады, сродкi i формы выхавання. Тэхналогii выхавання. Сацыяльная прастора выхаваўчага працэсу. Вучнёўскi калектыў i яго роля ў развiццi асобы. Асновы сямейнага выхавання. Класны кiраўнiк як арганiзатар эфектыўнага выхаваўчага асяроддзя. Асновы педагагiчнай дзейнасцi i педагагiчнага майстэрства. Педагагiчная дзейнасць: сутнасць, структура, функцыi. Асновы педагагiчнай камунiкацыi. Канфлiкты ў педагагiчным працэсе; спосабы iх вырашэння. Выпускнiк павiнен: ведаць: - месца педагагiчнай навукi ў сiстэме навук пра чалавека, яе функцыi, задачы, роля, асноўныя катэгорыi педагогiкi, метады педагагiчных даследаванняў i спосабы iх рэалiзацыi (ажыццяўлення); - фактары, рухавiкi i заканамернасцi, узроставыя i iндывiдуальныя асаблiвасцi развiцця асобы; - тэндэнцыi развiцця адукацыйных сiстэм i адукацыi, усведамленне iх ролi ў развiццi асобы i грамадства ў цэлым; - прынцыпы, змест, метады i сродкi сямейнага выхавання; - сутнасць i асаблiвасцi прафесiйнай педагагiчнай дзейнасцi; - асновы структуравання i ажыццяўлення працэсу адукацыi як умовы развiцця творчага патэнцыялу асобы; - сутнасць выхаваўчага працэсу, яго планаванне, арганiзацыя i ажыццяўленне ў сучасных сацыякультурных умовах; умець: - ажыццяўляць даследчую працу ў галiне адукацыi; - улiчваць узроставыя i iндывiдуальныя асаблiвасцi асобы ў працэсе педагагiчнага ўзаемадзеяння, камунiкацыi; - эфектыўна арганiзоўваць сваю педагагiчную дзейнасць (рабiць прагнозы, планаваць, ажыццяўляць, аналiзаваць, карэкцiраваць), вырашаць задачы прафесiйнага ўдасканалення ў сферы адукацыi; - арганiзоўваць навучальны працэс i эфектыўна iм кiраваць; - ажыццяўляць выхаванне дзяцей i моладзi ў сучасных сацыякультурных умовах; - ажыццяўляць развiццё i выхаванне дзяцей у сям'i; - выкарыстоўваць педагагiчныя веды ў вырашэннi прафесiйных задач (кiраванне калектывам, папярэджванне i лiквiдацыя канфлiктаў, правядзенне вучэбных заняткаў з персаналам i г.д.). Рыторыка Прадмет i задачы рыторыкi. Гiстарычныя умовы развiцця практыкi i тэорыi красамоўства ў розныя гiстарычныя эпохi: перадумовы, жанры, прамоўцы. Агульная рыторыка: спецыфiка вуснага публiчнага маўлення, вiды вусных публiчных выказванняў у залежнасцi ад сферы выкарыстання, структура рытарычнай дзейнасцi прамоўцы (вынаходнiцтва, размяшчэнне, славеснае афармленне, завучванне, выкананне прамовы). Асноўныя жанравыя групы маналагiчных прамоў i прынцыпы iх стварэння. Дыялог i прынцыпы карэктнага правядзення спрэчкi. Асаблiвасцi жанраў дзелавой рыторыкi: размова, перамовы, прэзентацыя, iнфармацыйныя прамовы, эпiдэйктычныя прамовы, пераканальныя i агiтацыйныя прамовы. Палемiчнае майстэрства ў дзелавой камунiкацыi. Культура педагагiчных зносiн: задачы педагагiчнай камунiкацыi; станаўленне i гiсторыя культуры педагагiчных зносiн; праблема класiфiкацыi прамоў у педагагiчных зносiнах; лагiчныя i псiхалагiчныя асновы педагагiчных зносiн; крытэрыi аналiзу i ацэньвання вучэбных выказванняў школьнiкаў; канфлiктныя сiтуацыi ў педагагiчных зносiнах i спосабы iх вырашэння. Выпускнiк павiнен: ведаць: - прамоўцаў старжытных часоў i сучаснасцi, заканамернасцi развiцця рытарычнай практыкi i тэорыi; - тэорыю i тэхналогiю стварэння вусных публiчных прамоў, розных па функцыянальнай накiраванасцi; - асноўныя метады i прыёмы практычнай работы над рытарычным самаўдасканаленнем асобы; умець: - асэнсоўваць i ацэньваць рытарычны тэкст, ажыццяўляць яго комплексны анлiх; - самастойна i паспяхова рыхтаваць публiчную прамову i дасягаць камунiкатыўнага кантакту са слухачамi пры яго выкананнi; - выкарыстоўваць асноўныя метады i прыёмы работы над рытарычным самаўдасканаленнем асобы. Сучасная беларуская мова Беларуская мова як найважнейшы элемент нацыянальнай культуры, аснова нацыянальнай iдэнтыфiкацыi. Беларуская мова як сродак камунiкацыi. Тыпалагiчная i генетычная характарыстыка нацыянальнай беларускай мовы i моўная карцiна свету. Структура i функцыi беларускай мовы. Лiтаратурная мова: норма i ўзус. Мова як шматузроўневая сiстэма, структурна-семантычны i функцыянальны падыходы да яе вывучэння. Фанетыка, фаналогiя, арфаэпiя: адзiнкi фанетыкi, складовая структура слова, фаналагiчная сiстэма, нормы лiтаратурнага вымаўлення. Графiка i арфаграфiя: арфаграфiчнае афармленне пiсьмовага маўлення. Лексiкалогiя i семантыка: тыпы значэнняў, стратыфiкацыя слоўнiкавага складу мовы. Фразеалогiя. Лексiкаграфiя: тыпы слоўнiкаў. Марфемiка: тыпалогiя марфем. Словаўтварэнне: адносiны словаўтваральнай вытворнасцi памiж словамi, комплексныя адзiнкi словаўтваральнай сiстэмы, спосабы словаўтварэння. Марфалогiя: асноўныя адзiнкi марфалогii, тыпалогiя часцiн мовы, асаблiвасцi iх словазмянення i функцыянавання. Сiнтаксiс: словазлучэнне, просты сказ i вiды яго ускладнення, складаны сказ i iх тыпалогiя. Складанае сiнтаксiчнае цэлае. Камунiкацыйны сiнтаксiс. Пунктуацыйнае афармленне пiсьмовага маўлення. Лiнгвiстыка тэксту. Сiстэма беларускай мовы i камунiкацыйная кампетэнцыя бiлiнгва. Выпускнiк павiнен: ведаць: - тыпалагiчную i генетычную характарыстыку нацыянальнай беларускай мовы; - структуру сучаснай беларускай мовы i яе функцыi; - функцыянальныя стылi сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы; - сiстэму лiтаратурных нормаў беларускай мовы; - асноўныя паняццi структуры мовы; - умовы i формы маўленчай камунiкацыi; умець: - валодаць вуснай i пiсьмовай разнавiднасцямi беларускай лiтаратурнай мовы; - карыстацца моўнымi паняццямi i тэрмiнамi ў iх сiстэмна-структурных сувязях; - валодаць маўленчай дзейнасцю ў сiстэме стылёва-функцыянальных разнавiднасцей беларускай лiтаратурнай мовы; - выяўляць i аналiзаваць неабходныя моўныя адзiнкi i моўна-выяўленчыя сродкi ў мастацкiх тэкстах; - карыстацца асноўнымi вiдамi лiнгвiстычнага аналiзу; - карыстацца навуковай, даведачнай i метадычнай лiтаратурай па беларускаму мовазнаўству. Стылiстыка i культура беларускага маўлення Мова як сродак камунiкацыi. Камунiкацыйная скiраванасць стылiстыкi i культуры маўлення. Генезiс стылiстыкi i культуры маўлення. Асноўныя паняццi i катэгорыi культуры маўлення. Маўленчая норма, яе роля ў станаўленнi i функцыянаваннi беларускай лiтаратурнай мовы. Асноўныя разнавiднасцi маўленчых зносiн. Нарматыўныя, камунiкацыйныя, этычныя аспекты вуснага i пiсьмовага маўлення. Фукцыянальныя стылi сучаснай беларускай мовы, iх узаемадзеянне, умовы функцыянавання, жанравыя разнавiднасцi. Спецыфiка выкарыстання элементаў розных моўных узроўняў у функцыянальных стылях. Стылiстыка тэксту. Мастацкi пераклад. Стылiстыка арыгiнальнага перакладу мастацкiх тэкстаў з блiзкароднасных моў. Стылiстыка арыгiнальнага i перакладнога тэкстаў. Выпускнiк павiнен: ведаць: - функцыянальныя стылi сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы, iх жанравыя разнавiднасцi; - стылiстычныя патэнцыi моўных сродкаў, мэтазгоднасць iх выкарыстання ў канкрэтным тэксце; - сiстэму лiтаратурных нормаў беларускай мовы, iх рэалiзацыю ў функцыянальных стылях; - умовы i формы маўленчай камунiкацыi; умець: - дыферэнцыраваць функцыянальныя стылi беларускай лiтаратурнай мовы; - аналiзаваць i ацэньваць моўныя сродкi, iх стылiстычны патэнцыял i мэтазгоднасць выкарыстання ў тэкстах розных стыляў i жанраў; - валодаць вуснай i пiсьмовай разнавiднасцямi беларускай лiтаратурнай мовы; - карыстацца стылiстычна-арталагiчнымi паняццямi, катэгорыямi i тэрмiнамi ў iх сiстэмна-структурных сувязях; - валодаць методыкай перакладу рознастылёвых тэкстаў на беларускую мову з блiзкароднасных моў, найперш рускай; - карыстацца навуковай, даведачнай i метадычнай лiтаратурай беларускага мовазнаўства. Гiсторыя беларускай мовы Крынiцы вывучэння гiсторыi беларускай мовы. Гiстарычныя ўмовы ўтварэння i развiцця беларускай мовы. Беларуская мова ў часы Вялiкага княства Лiтоўскага. Месца беларускай мовы сярод iншых славянскiх моў. Асаблiвасцi развiцця беларускай мовы ў розных гiстарычных умовах. Асноўныя метады вывучэння гiстарычнай граматыкi беларускай мовы. Гукавая сiстэма ўсходнеславянскiх гаворак дапiсьмовай пары. Фанетычныя змяненнi пiсьмовай пары. Аканне, дзеканне i цеканне. Гiсторыя [Ў] нескладовага, пераход [Л] i [В] у [Ў]. Беглыя галосныя, чаргаваннi зычных i iнш. Марфалогiя старабеларускай мовы. Гiсторыя часцiн мовы. Тыпы скланення назоўнiкаў. Iменныя i займенныя прыметнiкi. Гiсторыя дзеяслоўных форм. Трывальна-часавая сiстэма дзеяслова. Гiстарычны сiнтаксiс беларускай мовы. Тыпы сказаў у помнiках старажытнага пiсьменства. Змены ў спосабах перадачы простай i няўласна-простай мовы, у асаблiвасцях парадку слоў у сказах, iншыя працэсы ў гiсторыi сiнтаксiчнага ладу беларускай мовы. Перыядызацыя гiсторыi беларускай лiтаратурнай мовы. Старабеларуская лiтаратурная мова. Мастацкая лiтаратура як галоўная сфера фармiравання i развiцця сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы. Змены ў структуры беларускай лiтаратурнай мовы ў паслякастрычнiцкi час. Складванне новых стыляў, рост слоўнiка i фразеалогii. Замацаванне нормаў словаўтварэння, кадыфiкацыя граматычных нормаў i стварэнне адзiнага дзяржаўнага правапiсу. Перспектывы развiцця беларускай мовы ва ўмовах дзяржаўнага суверэнiтэту Беларусi i прызнання за ёй функцый дзяржаўнай мовы. Выпускнiк павiнен: ведаць: - умовы фармiравання сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы; - ролю народных гаворак у станаўленнi лексiкi, марфолага-граматычнага ладу i сiнтаксiсу сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы; - структуру i функцыi беларускай мовы ў розных сферах яе жыццядзейнасцi; - асноўныя дакументы, што рэгламентуюць ужыванне беларускай мовы ў сацыяльна-грамадскiм жыццi краiны; умець: - вызначаць шляхi i спосабы развiцця лексiкi, фразеалогii, марфалагiчнага ладу i сiнтаксiсу беларускай мовы; - выяўляць адметнасцi стылiстычнай арганiзацыi беларускай мовы на працягу яе гiстарычнага развiцця; - арыентавацца ў варыянтных з'явах агульнароднай беларускай мовы; - усведамляць працэсы станаўлення моўнай нормы i ў пэўнай меры прагназаваць шляхi i напрамкi далейшага развiцця беларускай мовы. Беларуская дыялекталогiя Лiтаратурная i дыялектная формы беларускай нацыянальнай мовы. Тэрытарыяльныя i сацыяльныя дыялекты, iх сучасны стан на Беларусi. Роля дыялектаў у фармiраваннi сучаснай беларускай лiтаратурнай мовы. Дыялектная фразеаграфiя. Дыялекталагiчны атлас беларускай мовы, лексiчны атлас беларускiх народных гаворак. Выпускнiк павiнен: ведаць: - групоўку тэрытарыяльных дыялектаў; - асноўныя паняццi (iзаглоса, пучок iзаглос, лiнгвiстычны арэал); - асаблiвасцi развiцця дыялектаў у розных гiстарычных умовах; - асноўныя слоўнiкi дыялектнай лексiкi, матэрыялы дыялекталагiчнага i лексiчнага атласаў беларускай мовы; умець: - вызначаць фанетычныя, марфалагiчныя i сiнтаксiчныя асаблiвасцi народных гаворак; - дыферэнцыраваць дыялектныя асаблiвасцi i лiтаратурныя нормы; вызначаць групоўку гаворак на карце Беларусi, складаць iзаглосы распаўсюджвання тых цi iншых дыялектных з'яў. Фалькларыстыка Тэорыя фальклору. Фальклор як тып славеснага мастацтва. Гiстарычнае развiццё i прынцыпы перыядызацыi фальклору. Спецыфiка фальклору, яго адрозненне ад лiтаратуры, фальклор як мастацкая сiстэма, нацыянальная адметнасць беларускага фальклору. Мiфасфера i фальклор беларусаў. Жанрава-вiдавая сiстэма i прынцыпы класiфiкацыi беларускага фальклору. Грамадская каштоўнасць. Фалькларыстыка як навука. Метады i прынцыпы вывучэння фальклору. Беларуская фалькларыстыка. Жанры i вiды беларускага фальклору. Актуальна-магiчная сфера: замовы, каляндарна-абрадавая паэзiя, сямейна-абрадавы комплекс i яго паэзiя. Малыя жанры: выслоўi, прыказкi, прымаўкi, загадкi. Склад фальклорнай прозы. Казкавая проза. Няказкавая проза. Смехавыя формы фальклорнай прозы. Пазаабрадавая лiрыка. Баладныя песнi. Духоўныя вершы i псальмы. Бытавыя сацыяльныя песнi. Вiды народна-драматычнага мастацтва. Драматургiя фальклорна-этнаграфiчных комплексаў. Беларуская батлейка, народныя драмы. Жанравы склад дзiцячага фальклору. Беларуская лiтаратура, мастацтва i фальклор. Паняцце "фалькларызм". Асаблiвасцi ўзаемадзеяння лiтаратуры i фальклору на розных гiстарычных этапах. Выпускнiк павiнен: ведаць: - тэорыю фальклору; - гiсторыю збiрання i вывучэння беларускага фальклору, яго нацыянальную адметнасць; - склад жанрава-вiдавой сiстэмы беларускага фальклору; - тэндэнцыi ўзаемадзеяння беларускай лiтаратуры, мастацтва i фальклору; умець: - выкарыстоўваць класiчныя i найноўшыя метады i прынцыпы вывучэння фальклору, паняцiйна-тэрмiналагiчны апарат фалькларыстыкi; - вылучаць жанраўтваральныя рысы фальклорных твораў; - аналiзаваць фальклорныя творы ў адзiнстве мастацкай формы i зместу, структуру фальклорнага тэксту; - характарызаваць прынцыпы выкарыстання фальклору ў лiтаратуры, вызначаць гранi фалькларызму мастацкiх твораў. Методыка выкладання беларускай мовы Агульныя пытаннi методыкi выкладання беларускай мовы (методыка выкладання беларускай мовы як навука, беларуская мова як вучэбны прадмет, падручнiк i вучэбныя дапаможнiкi па беларускай мове, прынцыпы, метады i прыёмы навучання беларускай мове, урок як асноўная форма навучання). Методыка навучання раздзелам беларускай мовы (методыка навучання фанетыцыарфаэпii, лексiцы i фразеалогii, марфемiцы i словаўтварэнню, марфалогii, сiнтаксiсу, арфаграфii, пунктуацыi). Методыка развiцця маўлення (методыка навучання нормам стылiстыкi i культуры маўлення, методыка ўзбагачэння слоўнiкавага запасу i граматычнага ладу маўлення вучняў, методыка развiцця звязнага маўлення). Паглыбленае вывучэнне беларускай мовы. Выпускнiк павiнен: ведаць: - тэарэтычныя асновы канцэпцыi моўнай адукацыi ў Рэспублiцы Беларусь i канцэпцыi прадметнай вобласцi беларуская мова; - заканамернасцi ўзаемадзеяння выкладання беларускай мовы (дзейнасць настаўнiка) i вучэння (дзейнасць вучня); - сучасныя стратэгii навучання беларускай мове, падыходы да арганiзацыi навучання, сучасныя тэхналогii; - сутнасць працэсу навучання беларускай мове i ўмовы яго эфектыўнасцi; - метадычныя сiстэмы навучання беларускай мове (мэты прадметнай адукацыi, прынцыпы адбору i структурыравання вучэбнага матэрыялу, сродкi, метады i прыёмы навучання, формы i метады бягучага i вынiковага кантролю); - шляхi ўдасканалення арганiзацыйных форм навучання беларускай мове, распрацоўкi новых навучальных сiстэм i тэхналогiй; умець: - аналiзаваць сродкi навучання беларускай мове, вывучаць iндывiдуальныя асаблiвасцi вучняў; аналiзаваць урокi; абгрунтоўваць выбар форм, метадаў, прыёмаў навучання; ацэньваць ход i вынiкi навучальнай дзейнасцi (дыягнастычныя уменнi); - прадумваць метадычную структуру ўрока, паслядоўнасць i спосабы работы над новым матэрыялам, яго замацаванне, абагульненне i сiстэматызацыю; папярэджваць памылкi i недахопы маўлення вучняў; прадумваць формы, метады i прыёмы бягучага i вынiковага кантролю (праектыровачныя ўменнi); - распрацоўваць канспекты ўрокаў беларускай мовы; адбiраць у адпаведнасцi з мэтамi ўрока вучэбны матэрыял, метады, прыёмы, спецыяльныя сродкi навучання (канструктыўныя ўменнi); - паведамляць вучэбную iнфармацыю; успрымаць адказы вучняў, тактычна рэагаваць на iх выказваннi i каменцiраваць iх; валодаць прыёмамi атракцыi i фасiлiтацыi (выражэнне ўпэўненасцi ў магчымасцях вучняў). Уводзiны ў лiтаратуразнаўства Лiтаратура як вiд мастацтва. Месца i роля лiтаратуры ў грамадскiм жыццi. Функцыi лiтаратуры. Лiтаратурны вобраз. Прынцыпы i сродкi мастацкай тыпiзацыi. Пафас лiтаратурнага твора. Роды, вiды i жанры лiтаратуры. Паэтыка лiтаратуры. Структура i кампаненты паэтыкi эпiчнага, лiрычнага i драматычнага лiтаратурнага твора. Асновы вершаскладання. Лiтаратурны працэс. Лiтаратурныя метады, напрамкi, плынi, школы. Стыль пiсьменнiка (творчая iндывiдуальнасць). Лiтаратурныя сувязi (кантактныя, генетычныя, тыпалагiчныя). Мастацкi пераклад як найважнейшая форма лiтаратурных сувязей. Прынцыпы аналiзу лiтаратурнага твора. Крытэрыi ацэнкi мастацкага твора. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асноўныя тэарэтычныя паняццi, звязаныя з эстэтыкай i паэтыкай лiтаратурнага твора, лiтаратурным працэсам; - сiстэму лiтаратуразнаўчых дысцыплiн i iх сувязi з iншымi гуманiтарнымi навукамi i дапаможнымi галiнамi лiтаратуразнаўства; - спецыфiчныя асаблiвасцi эпасу, лiрыкi i драмы як родаў лiтаратуры, вершаванай i празаiчнай формы выказвання, асноўныя складнiкi стылю пiсьменнiка; умець: - вызначаць асноўную iдэйную накiраванасць, тэматыку, праблематыку, пафас лiтаратурных твораў; - разглядаць лiтаратурны твор у арганiчным адзiнстве яго зместу i формы; - вызначаць асаблiвасцi стылю пiсьменнiка, супастаўляць творчыя iндывiдуальнасцi розных мастакоў слова; - аналiзаваць лiтаратурны твор, выяўляць яго вартасцi i магчымыя недахопы. Гiсторыя беларускай лiтаратуры Гiсторыка-культурны феномен старажытнабеларускай лiтаратуры. Узнiкненне i станаўленне старажытнабеларускай лiтаратуры, значэнне славянскiх лiтаратурных традыцый у працэсе яе станаўлення. Асноўныя цэнтры беларускага кнiгадрукавання. Полiлiнгвiзм старажытнабеларускай лiтаратуры. Старажытнабеларуская лiтаратура ў кантэксце сусветнай культуры. Лiтаратурныя накiрункi i стылi ў беларускай лiтаратуры XVIII - XIX стст. (барока, сентыменталiзм, рамантызм, класiцызм i iнш.). Творчы шлях выдатных беларускiх пiсьменнiкаў, станаўленне i развiццё беларускай нацыянальнай iдэi ў лiтаратуры. Традыцыi i ўплыў славянскiх лiтаратур, пераклады. Значэнне беларускай лiтаратуры XI - XIX стст. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асаблiвасцi лiтаратурнага працэсу ў XI - XIX стст.; - лiтаратурныя напрамкi i мастацкiя метады; - жанрава-стылёвую своеасаблiвасць; - творчую спадчыну выдатных беларускiх пiсьменнiкаў; умець: - разумець заканамернасцi мастацкага развiцця; - характарызаваць лiтаратурныя накiрункi; - аналiзаваць творы з улiкам гiсторыка-лiтаратрурнага кантэксту; - выяўляць тыпалагiчныя сувязi беларускай лiтаратуры з рускай, польскай, украiнскай i iнш. Гiсторыя беларускай лiтаратуры XX - пачатку XXI стст. XX стагоддзе - асобная гiсторыка-культурная эпоха, якая знаходзiць свае нацыянальныя праявы ў лiтаратуры Беларусi. Велiч класiкi i значэнне эстэтычных традыцый, iх узаемадзеянне з авангарднымi плынямi на працягу ўсяго перыяду. Гiсторыя лiтаратуры - гiсторыя мастацкiх напрамкаў i плыняў, жанраў i стыляў. Жыццёвы шлях вядомых беларускiх пiсьменнiкаў, раскрыццё iх творчых iндывiдуальнасцей. Творчасць беларускiх аўтараў у iнтэртэксце, у шырокiм культурным кантэксце. Беларуская лiтаратура ў вертыкальных (у глыбiню архаiкi, у мiфалогiю) i гарызантальных (з iншымi лiтаратурамi) сувязях. Асэнсаванне канцэпцыi асобы як цэнтральнай у беларускай мастацкай лiтаратуры. Выяўленне асаблiвасцей нацыянальнага вобраза свету, беларускай ментальнасцi, нацыянальнага характару. Сувязь фальклору i мастацкай лiтаратуры. Нацыянальныя архетыпы, феномены мастацкай свядомасцi. Месца беларускай лiтаратуры ў свеце. Пераклады. Выпускнiк павiнен: ведаць: - лiтаратурны працэс у сувязi з гiсторыяй грамадства; - спасцiжэнне гiсторыi лiтаратуры, яе iдэйна-эстэтычнага развiцця; - творчасць буйных беларускiх пiсьменнiкаў; - нацыянальную спецыфiку беларускай лiтаратуры; умець: - характарызаваць XX - пачатак XXI стагоддзя як асаблiвы перыяд у лiтаратуры; - характарызаваць лiтаратурны напрамак, плынь, жанр; - аналiзаваць творчасць пiсьменнiка, заканамернасцi лiтаратурнага развiцця. Сучасная руская мова Структура i функцыi рускай мовы. Лiтаратурная мова: норма i ўзус. Руская мова ў сiнхранii i дыяхранii. Мова як шматузроўневая сiстэма, структурна-семантычны i функцыянальны падыходы да яе вывучэння. Фанетыка, фаналогiя, арфаэпiя: адзiнкi фанетыкi, складовая структура слова, фаналагiчная сiстэма, нормы лiтаратурнага вымаўлення, iх дынамiка i варыятыўнасць. Графiка i арфаграфiя: арфаграфiчнае афармленне пiсьмовага маўлення. Лексiкалогiя i лексiчная семантыка: тыпалогiя значэнняў, класiфiкацыя слоўнiкавага складу мовы. Фразеалогiя. Марфемiка: тыпалогiя марфем. Словаўтварэнне: адносiны словаўтваральнай вытворнасцi памiж словамi, комплексныя адзiнкi словаўтваральнай сiстэмы, спосабы словаўтварэння. Марфалогiя: асноўныя адзiнкi марфалогii (тыпалогiя часцiн мовы, асаблiвасцi iх словазмянення i функцыянавання). Сiнтаксiс: словазлучэнне, просты сказ i вiды яго ўскладнення, тыпалогiя складаных сказаў. Складанае сiнтаксiчнае цэлае. Канструктыўны, семантычны i камунiкатыўны сiнтаксiс. Пунктуацыйнае афармленне пiсьмовага маўлення. Лiнгвiстыка тэксту. Сiстэма рускай мовы i камунiкатыўная кампетэнцыя бiлiнгва. Выпускнiк павiнен: ведаць: - змест асноўных лiнгвiстычных паняццяў; - артыкуляцыйныя i акустычныя характарыстыкi гукаў, прынцыпы складападзелу, класiфiкацыю фанем, прынцыпы рускай графiкi i арфаграфii; - катэгарыяльныя адносiны ў лексiка-семантычнай сiстэме мовы (полiсемiя, аманiмiя, сiнанiмiя, антанiмiя, семантычнае поле), класiфiкацыю слоўнiкавага складу мовы i фразеалагiчных адзiнак; тыпалогiю марфем, асноўныя адзiнкi словаўтваральнай сiстэмы, спосабы словаўтварэння; - тыпалогiю часцiн мовы, iх семантычныя, марфалагiчныя, сiнтаксiчныя i словаўтваральныя характарыстыкi; - вiды сiнтаксiчнай сувязi ў словазлучэннi, простым сказе i складаным сказе, тыпалогiю семантыка-сiнтаксiчных адносiн памiж iх кампанентамi, прынцыпы класiфiкацыi сiнтаксiчных адзiнак; умець: - карыстацца лiнгвiстычнай тэрмiналогiяй: дыферэнцыраваць асноўныя моўныя адзiнкi; - характарызаваць моўныя адзiнкi з пункту погляду iх семантыкi, структуры i функцыi; - праводзiць фанетычны аналiз слова; - класiфiкаваць моўныя адзiнкi з пункту гледжання паходжання, актыўнага/пасiўнага запасу, сферы ўжывання i стылёвай дыферэнцыяцыi, вызначаць тып фразеалагiзма з пункту гледжання семантычнай злiтнасцi кампанентаў; праводзiць марфемны i словаўтваральны аналiз слоў; - праводзiць марфалагiчны аналiз паўназначных i непаўназначных часцiн мовы; - праводзiць аналiз сiнтаксiчных адзiнак (словазлучэння, простага i складанага сказа). Методыка выкладання беларускай лiтаратуры Методыка выкладання беларускай лiтаратуры як навука; выкладанне беларускай лiтаратуры ў сучаснай сярэдняй школе (прынцыпы, змест i асноўныя этапы лiтаратурнай адукацыi); шляхi развiцця методыкi беларускай лiтаратуры; лiтаратурнае развiццё школьнiкаў, фармiраванне лiтаратурных здольнасцей у вучняў рознага ўзросту; метады выкладання лiтаратуры; асаблiвасцi ўрока беларускай лiтаратуры ў сучаснай сярэдняй школе; лабараторыя настаўнiка роднай лiтаратуры; этапы вывучэння мастацкага твора; прыёмы аналiзу лiтаратурнага твора ў сярэдняй школе; асаблiвасцi вывучэння на ўроку лiтаратуры мастацкiх твораў у iх жанравай спецыфiцы; вывучэнне тэорыi лiтаратуры ў школьным курсе лiтаратуры; гiсторыя лiтаратуры ў школьным вывучэннi; развiццё мовы вучняў у працэсе лiтаратурнай адукацыi; лiтаратурная творчасць школьнiкаў; пазакласная i пазашкольная работа па беларускай лiтаратуры. Выпускнiк павiнен: ведаць: - спецыфiку лiтаратуры ў шэрагу iншых мастацтваў; - асноўныя этапы i шляхi развiцця методыкi выкладання беларускай лiтаратуры; агульныя заканамернасцi гiсторыка-лiтаратурнага працэсу; - асноўныя факты жыцця i творчасцi вывучаемых пiсьменнiкаў, этапы iх творчай эвалюцыi; - змест, гiсторыка-культурны кантэкст i творчую гiсторыю вывучаемых твораў; умець: - даваць iдэйна-эстэтычную ацэнку мастацкага твору як з'яве мастацтва; - аналiзаваць i iнтэрпрэтаваць лiтаратурны твор як мастацкае цэлае ў яго гiсторыка-лiтаратурнай абумоўленнасцi i культурным кантэксце з выкарыстаннем паняцiйнай мовы лiтаратуразнаўства; - аналiзаваць тэксты ў адзiнстве формы i зместу, гiсторыка-лiтаратурных звестак i тэарэтыка-лiтаратурных паняццяў; - карыстацца сучаснымi метадамi вывучэння лiтаратурных з'яў i працэсаў, выяўляючы i крытычна ацэньваючы iх сутнасць i генезiс; - прымяняць атрыманыя ў вобласцi лiтаратуразнаўства веды для рашэння фiлалагiчных канкрэтных навукова-практычных i выкладчыцкiх задач. Уводзiны ў славянскую фiлалогiю Славянскiя мовы сярод iншых iндаеўрапейскiх моў. Прарадзiма славян. Жыццё старажытных славян паводле даных мовы. Язычнiцтва славян. Некаторыя асаблiвасцi распаўсюджвання хрысцiянства ў славян. Узнiкненне славянскай пiсьменнасцi. Старажытнейшыя славянскiя рукапiсы. Гiсторыя славянскай фiлалогii. Выпускнiк павiнен: ведаць: - месца славянскай мовы ў iндаеўрапейскай моўнай сям'i; - суадносiны славянскай мовы з iншымi роднаснымi i няроднаснымi мовамi; - моўную карцiну свету ў свядомасцi носьбiта вывучанай славянскай мовы; - гiсторыю даследавання вывучаемай мовы; умець: - прымяняць атрыманыя ў курсе веды ў працэсе вывучэння iншых моўных дысцыплiн; - атрыбуцiраваць тэкст, напiсаны на славянскай мове, паводле знешнiх прыкмет. Уводзiны ў мовазнаўства Мова i грамадства. Мова i мысленне. Дыхатамiя мовы i маўлення. Маўленчая дзейнасць. Мова як сiстэма знакаў. Функцыi мовы. Артыкуляцыйная i акустычная класiфiкацыя гукаў. Фанема. Марфемiка i словаўтварэнне. Граматычнае значэнне, граматычная форма, граматычная катэгорыя. Слова як асноўная адзiнка мовы, яго функцыi i ўласцiвасцi. Адносiны памiж словамi ў мове i маўленнi. Уласцiвасцi i пабудова сказа. Выказванне. Генеалагiчная класiфiкацыя моў. Тыпалагiчная класiфiкацыя моў. Пiсьмо. Паходжанне мовы. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асноўныя структурныя ўласцiвасцi i параметры, характэрныя для любой мовы; - законы пабудовы i ўзаемадзеяння адзiнак кожнага ўзроўню моўнай сiстэмы; - асноўныя ўласцiвасцi моўнага знака; - асноўныя ўласцiвасцi мовы як самага важнага сродку зносiн, пабудовы камунiкатыўнага акта; - генеалагiчную класiфiкацыю моў, месца моў, што вывучаюцца у класiфiкацыi, iх адносiны з iншымi мовамi; - асноўныя прынцыпы тыпалогii моў; умець: - прымяняць тэарэтычныя палажэннi да моў, што вывучаюцца; - раскрываць сутнасць моўных з'яў з дэманстрацыяй на канкрэтных прыкладах з розных моў; - свабодна карыстацца вывучаным тэрмiналагiчным апаратам; - вырашаць практычныя задачы, што звязаны з выкарыстаннем роднай i замежнай моў. Стараславянская мова Пераўтварэнне iндаеўрапейскай гукавой сiстэмы ў праславянскую. Эвалюцыя гукавой сiстэмы праславянскай мовы да эпохi стараславянскай. Тэндэнцыя да будовы складу па ўзыходзячай гучнасцi. Часцiны мовы ў праславянскай мове. Граматычныя катэгорыi iменi. Iменнае скланенне. Займеннiкавы тып скланення. Асноўныя граматычныя катэгорыi стараславянскага дзеяслова. Спражэнне. Сiнтаксiс стараславянскай мовы. Асноўныя лексiка-граматычныя групы. Выпускнiк павiнен: ведаць: - гiсторыю стварэння першай лiтаратурнай мовы славян; - асноўныя помнiкi стараславянскай мовы; - своеасаблiвасцi дзвюх славянскiх азбук - кiрылiцы i глаголiцы; - асноўныя фанетычныя, граматычныя i лексiчныя асаблiвасцi развiцця мовы ад iндаеўрапейскай да праславянскай i далей да стараславянскага стану; - будову фанетычнай, граматычнай i лексiчнай сiстэм стараславянскай мовы; умець: - чытаць, перакладаць i аналiзаваць тэксты на стараславянскай мове; - прымяняць атрыманыя веды пры вывучэннi сучасных славянскiх моў; - прымяняць атрыманыя веды пры вывучэннi гiсторыi i дыялекталогii славянскiх моў. Лацiнская мова Звесткi з гiсторыi фанетыкi i графiкi. Марфалогiя. Назоўнiк. Прыметнiк. Займеннiк. Прыслоўе. Лiчэбнiк. Дзеяслоў. Прыназоўнiкi. Словаўтварэнне. Сiнтаксiс. Просты сказ. Значэнне склонаў. Сiнтаксiс складанага сказа. Лексiка. Асновы рымскага вершаскладання. Выпускнiк павiнен: ведаць: - методыку чытання празаiчных i паэтычных тэкстаў (гекзаметр, элегiчны дыстых); - парадыгмы скланенняў i спражэнняў; - асноўную лексiку i фразеалогiю лацiнскай мовы; - асноўныя вершаваныя параметры; - асноўныя крылатыя лацiнскiя выразы; - тэрмiналогiю фiлалагiчнага профiлю; умець: - тлумачыць значэннi лацiнскiх лексем, якiя ўвайшлi ў славянскiя, германа-раманскiя мовы; - перакладаць са слоўнiкам тэкст класiчнага аўтара (Цэзар, Цыцэрон, Непот) аб'ёмам 500 знакаў; - перакладаць без слоўнiка, даць поўны граматычны аналiз прачытанага тэксту аб'ёмам 300 знакаў; - прымяняць атрыманыя веды на iншых прадметах (руская мова, беларуская, замежныя мовы, стараславянская, славянская). Славянская мiфалогiя Мiфалогiя як форма свядомасцi. Мiфалогiя - аснова культуры ў цэлым, яе форм: мовы, фальклору, лiтаратуры, рэлiгii, мастацтва. Мiфалогiя - сукупная паэтычная спадчына, выяўленая ў мове i сюжэтах лiтаратурных твораў, структураўтваральнай i тропаўтваральнай парадыгме фальклорных i лiтаратурных твораў. Раскрыццё асаблiвасцей мiфалагiчнага мыслення, з якога прадуцыруюцца ўнiверсальныя культурныя сiмвалы - архетыпы. Раскрыццё сэнсу мiфалогii як асновы грамадскай этыкi i народнай маралi, выяўленай таксама ў творах мастацкай лiтаратуры, што павялiчвае яе выхаваўчае значэнне. Мiф i сiмвал. Сiмвалатворчасць у лiтаратуры. Сюжэтныя мадэлi. Рэканструкцыя пантэону славянскiх багоў праз фальклорныя i летапiсныя тэксты. Мiф як гiсторыя, зафiксаваная ў народнай памяцi; выкарыстанне легенд, паданняў у лiтаратуры. Лiнейнасць гiсторыi i цыклiчнасць мiфа. Цыклiзм у мастацкiх творах. Вобразы нацыянальнай, антычнай, бiблейскай мiфалогii ў творах класiчнай i сучаснай лiтаратуры. Эстэтычныя сродкi ўздзеяння мiфалогii на чалавека. Гiсторыя мiфалогii як навукi. Выпускнiк павiнен: ведаць: - псiхалагiчна-сацыяльныя вытокi мiфалогii, яе раннiя формы; - касмагонiю i касмалогiю; - мiфалагiчныя сiстэмы iндаеўрапейскiх народаў; - мiфы пра першапродкаў - культурных герояў i ў сувязi з iмi - станаўленне лiтаратурнага эпасу; - сувязi мiфалогii i фальклору; - мiфалагiзм лiтаратурных твораў; умець: - праводзiць этымалагiчны, з улiкам ведання мiфалогii, аналiз фактаў мовы, што дае магчымасць больш глыбока i тонка разумець тропiку лiтаратурных твораў; - праводзiць тыпалагiчны аналiз мiфалагiчных сiстэм народаў Еўразii; - знаходзiць мiфалагiчныя вобразы, матывы ў фальклорных i лiтаратурных творах; - аналiзаваць мастацкiя творы беларускай, рускай i замежнай лiтаратуры. Гiсторыя рускай лiтаратуры Этапы развiцця рускай лiтаратуры, iх асаблiвасцi i прынцыпы перыядызацыi. Нацыянальная спецыфiка i мастацкая аксiялогiя. Узнiкненне i станаўленне старажытнарускай лiтаратуры. Першыя пiсьмовыя мастацкiя помнiкi. Лiтаратурныя напрамкi i плынi ў рускай лiтаратуры XVIII - XXI стст. (класiцызм, сентыменталiзм, рамантызм, рэалiзм, мадэрнiзм, постмадэрнiзм i iнш.). Жанрава-стылёвая сiстэма розных культурна-гiстарычных эпох. Тэндэнцыi развiцця прозы, паэзii i драматургii. Творчы шлях выдатных рускiх пiсьменнiкаў, выяўленне iх аўтарскай iндывiдуальнасцi. Праблематыка i паэтыка. Лiтаратура рускага замежжа як састаўная частка гiсторыi рускай лiтаратуры. Узаемадзеянне рускай лiтаратуры з лiтаратурамi заходнееўрапейскiмi i славянскiмi. Тыпалагiчная сувязь з беларускай лiтаратурай. Традыцыi, рэцэпцыя, iнтэртэкстуальнасць. Месца i роля рускай лiтаратуры ў сусветным лiтаратурным працэсе. Выпускнiк павiнен: ведаць: - лiтаратурны працэс i арыентавацца ў iм; - лiтаратурныя напрамкi, плынi i мастацкiя метады; - жанры i стылi, характэрныя для рускай лiтаратуры; - творчую спадчыну найбуйнейшых рускiх пiсьменнiкаў; умець: - характарызаваць лiтаратурны этап (перыяд); - характарызаваць лiтаратурны напрамак; - характарызаваць творчасць пiсьменнiка; - характарызаваць, аналiзаваць мастацкiя творы; - аналiзаваць заканамернасцi лiтаратурнага развiцця. Гiсторыя замежнай лiтаратуры Лiтаратура Старажытнага Усходу. Антычная лiтаратура. Заходнееўрапейская лiтаратура сярэднiх вякоў, Адраджэння, XVII - XXI стст. Замежная лiтаратура XIX - XX стагоддзяў. Сусветны лiтаратурны працэс на мяжы XX - XXI стагоддзяў. Дынамiка лiтаратурнага працэсу ў розныя гiстарычныя эпохi. Асноўныя лiтаратурныя напрамкi, плынi, школы i лiтаратурныя групы. Традыцыi i наватарства. Творчы шлях класiкаў нацыянальных лiтаратур. Лiтаратурныя манiфесты. Этапныя мастацкiя тэксты: праблематыка i паэтыка. Спецыфiка перакладу на беларускую i рускую мовы. Сусветная лiтаратура ў беларускiм культурным кантэксце. Выпускнiк павiнен: ведаць: - найважнейшыя лiтаратурныя напрамкi, плынi, школы i стылi; - лiтаратурныя жанры, сродкi мастацкай выразнасцi; - творчасць найбуйнейшых аўтараў, класiкаў нацыянальных лiтаратур; - этапныя мастацкiя тэксты; - найбольш важныя заканамернасцi сусветнага лiтаратурнага працэсу; умець: - атрыбутаваць мастацкi тэкст з пункту погляду эпохi яго стварэння, аўтарства, суаднесенасцю з тым або iншым лiтаратурным напрамкам, плынню, школай, стылем; - выяўляць i аналiзаваць фiласофскiя, рэлiгiйныя, палiтычныя i iншыя iдэi i канцэпцыi, якiя знайшлi мастацкае выражэнне ў творы лiтаратуры; - выяўляць i аналiзаваць сродкi мастацкай выразнасцi, выкарыстаныя аўтарам пры стварэннi мастацкага твора. Беларуская палеаграфiя Палеаграфiя як гiсторыка-лiнгвiстычная дысцыплiна. Славянскiя азбукi. Кiрылiца, лацiнiца i арабiка ў гiсторыi беларускага пiсьменства. Стылi пiсьма (устаў, паўустаў, скорапiс). Арнамент i яго вiды. Палеаграфiчныя асаблiвасцi старадрукаў. Неаграфiя i тэксталогiя. Выпускнiк павiнен: ведаць: - метады i прыёмы палеаграфiчнага аналiзу; - асноўныя тэрмiны i паняццi; - тры графiчныя сiстэмы беларускага пiсьма; - стылi пiсьма, элементы кнiжных упрыгажэнняў; умець: - вызначаць графiка-арфаграфiчныя асаблiвасцi рукапiсаў i старадрукаў; - аналiзаваць помнiкi пiсьменства з пункту гледжання iх гiсторыi напiсання, месца i часу стварэння, лiтаратурнага саставу, пiсьмовага матэрыялу i iнш.; - свабодна чытаць аналiзуемыя тэксты. Сучасная лiтаратура Беларусi Праблема перыядызацыi. Сучаснае i надзённае. Традыцыi i наватарства. Рэалiзм, неарамантызм, авангардызм, iмпрэсiянiзм, постмадэрнiзм. Разнастайнасць тэматыкi i праблематыкi сучаснай беларускай паэзii, прозы i драматургii. Паэзiя: найбольш значныя кнiгi, iх уплыў на лiтаратурны працэс. Беларуская паэма на сучасным этапе: жанравая сiнтэтычнасць, разнастайнасць мастацкiх формаў. Актывiзацыя iдэйна-творчых пошукаў, пашырэнне выяўленчых магчымасцей беларускай прозы 80 - 90-х гг. XX ст. i пачатку XXI ст. Новыя падыходы ў мастацкiм асэнсаваннi беларускай прозай ваеннага мiнулага. Даследаванне беларускай прозай складаных сацыяльных працэсаў сучаснасцi. Агульныя тэндэнцыi ў развiццi сучаснай беларускай драматургii. Лiтаратурна-выдавецкi працэс у сучаснай Беларусi. Лiтаратурны перыядычны рух. Творчыя аб'яднаннi i суполкi. Роля i стан мастацкага перакладу. Рэзананс беларускай лiтаратуры ў свеце. Выпускнiк павiнен: ведаць: - дыялектычнае ўзаемадзеянне традыцый i наватарства ў сучаснай лiтаратуры Беларусi; - асноўныя жанрава-стылёвыя напрамкi сучаснай беларускай паэзii, прозы i драматургii; умець: - арыентавацца ў сучасным лiтаратурным бягучым працэсе; - аналiзаваць мастацкiя творы; крытычную лiтаратуру па творах беларускiх аўтараў. Гiсторыя i тэорыя сусветнай культуры Паняцце культуры. Культура i цывiлiзацыя. Этапы развiцця культуры, культурныя эпохi. Генезiс мастацтва i яго вiды. Сусветныя рэлiгii. Культура палеалiта i неалiта. Мегалiтычная культура Еўропы. Культура вялiкiх усходнiх цывiлiзацый: Егiпта, Шумера, Вавiлона, Асiрыi. Сучасная мусульманская цывiлiзацыя. Культура Персii. Культура Iндыi. Культура Кiтая. Культура Японii. Эпоха Антычнасцi: культура Грэцыi; культура Рыма; элiнiзм. Сярэдневечная культура Еўропы. Эпоха Адраджэння. Эпоха Барока. Эпоха Асветнiцтва. XIX стагоддзе ў гiсторыi сусветнай культуры. Культурная парадыгма XX - XXI стагоддзяў. Лiтаратурны дыскурс у культурах розных эпох. Выпускнiк павiнен: ведаць: - асноўныя этапы ў гiсторыi культуры i арыентавацца ў iх; - факты гiсторыi мастацтва розных народаў i эпох; - асноўныя рэлiгiйныя канфесii i фармаванне iх дагматыкi; - асноўныя фiласофскiя сiстэмы, навуковыя канцэпцыi розных краiн; - лiтаратурныя помнiкi розных народаў; умець: - характарызаваць культурную парадыгму той цi iншай эпохi; - бачыць рэгiянальныя i нацыянальныя культурныя адметнасцi; - аналiзаваць з'явы мастацтва з эстэтычнага пункту погляду; - выяўляць тыпалагiчныя сувязi ў культуры розных народаў. Агульнае мовазнаўства Структура i метады мовазнаўства. Тыпы знакаў i знакавых сiстэм. Мова як знакавая сiстэма. Сацыялiнгвiстыка, яе асноўныя напрамкi. Сацыяльныя функцыi мовы. Мова i культура. Мова i рэлiгiя. Народы свету i мовы. Нацыянальна-моўная палiтыка. Формы iснавання мовы. Прынцыпы дыяхранiчнага мовазнаўства. Псiхалiнгвiстыка, яе асноўныя напрамкi. Тэорыя маўленчай дзейнасцi. Тыпалогiя моў i лiнгвiстыка ўнiверсалiй. Выпускнiк павiнен: ведаць: - семiятычную канцэпцыю мовы, аспекты плана зместу моўнага знака, узаемадзеянне i карэляцыю ўзроўняў моўнай структуры; - функцыi мовы i маўлення; - формы iснавання мовы; тыпы нарматыўна-функцыянальных укладаў моў; прынцыпы кадыфiкацыi мовы; - асновы сацыяльнай лiнгвiстыкi, узаемаадносiны мовы i культуры, мовы i рэлiгii; - асноўныя прынцыпы моўнай палiтыкi; - псiхалiнгвiстычную канцэпцыю мовы; асноўныя этапы i асаблiвасцi спараджэння i ўспрымання маўлення; антагенез маўленчых функцый i камунiкатыўнай кампетэнцыi чалавека; - асновы тыпалогii моў i лiнгвiстыкi ўнiверсалiй; - прынцыпы дыяхранiчнага мовазнаўства; - напрамкi i асноўныя этапы гiсторыi мовазнаўства; умець: - устанаўлiваць агульныя цi дамiнантныя рысы мовы як эмпiрычна, так i даследуючы значныя для ўсiх людзей заканамернасцi функцыянавання мовы; - арыентавацца ў нацыянальна-моўнай палiтыцы i правiльна прымяняць яе; - прымяняць псiхалiнгвiстычныя дыдактычныя прынцыпы да выкладання няроднай мовы; - прымяняць на практыцы прынцыпы моўнай кадыфiкацыi i нармавання. Тэорыя лiтаратуры Тэорыя лiтаратуры як дысцыплiна. Сучасны стан навукi аб лiтаратуры. Вобраз як адмысловая мова культуры. Асоба як суб'ект i аб'ект эстэтычнай дзейнасцi. Лiтаратурны твор як мастацкае цэлае. Шматузроўневая структура лiтаратурна-мастацкага твора. Стратэгii мастацкай тыпiзацыi. Род. Метажанр. Стыль. Фактары i кампаненты стылю. Генезiс мастацкага твора i лiтаратурнай творчасцi. Лiтаратурны працэс. Мастацкiя сiстэмы, метады, кiрункi. Псiхалагiзм у лiтаратуры. Нацыянальнае як фактар мастацкасцi ў лiтаратуры. Крытэрыi мастацкасцi ў лiтаратурнага твора. Прынцыпы аналiзу лiтаратурнага твора. Метадалогiя лiтаратуразнаўства. Выпускнiк павiнен: ведаць: - адрозненнi "вобраза" як адмысловай мовы культуры ад "паняцця", "сiстэмы" ад "цэласнасцi"; - шматузроўневую структуру лiтаратурна-мастацкага твора; - заканамернасцi лiтаратурнага працэсу; - сутнасць праблем, якiя маюць дачыненне да прыроды мастацкай творчасцi; - функцыi лiтаратуры як iнструмента духоўнага ўдасканалення асобы; - метадалагiчныя параметры лiтаратуразнаўства; умець: - адрознiваць iнтэрпрэтацыю ад навуковага аналiзу лiтаратурна-мастацкага твора; - адасабляць "план зместу" твора ад "плана выражэння" (стылю); - аналiзаваць лiтаратурна-мастацкi твор з улiкам яго шматузроўневай цэласнасцi; - арыентавацца ў тэндэнцыях лiтаратурнага працэсу. Гiсторыя беларускага лiтаратуразнаўства i крытыкi Лiтаратурная крытыка i лiтаратурны працэс: задачы вывучэння. Агляд першых узораў крытычнага асэнсавання беларускай лiтаратуры ў помнiках старажытнай пiсьменнасцi XIX ст. Крытыка i лiтаратуразнаўства пачатку XX ст. Крытыка i лiтаратуразнаўства 1917 - 1920 гг. Крытыка i лiтаратуразнаўства Савецкай Беларусi 1921 - 1929 гг. Лiтаратурная крытыка 30-х гг. Крытыка перыяду Вялiкай Айчыннай вайны i ў першае пасляваеннае дзесяцiгоддзе. Беларуская крытыка i лiтаратуразнаўства другой паловы 50 - 70-х гг. XX ст. Беларуская крытычная думка ў 80 - 90-х гг. XX ст. i на сучасным этапе. Постацi найбольш значных беларускiх крытыкаў. Крытыка i лiтаратуразнаўства за межамi Беларусi. Выпускнiк павiнен: ведаць: - шляхi станаўлення i развiцця беларускай лiтаратурнай крытыкi; - сувязь сацыяльна-палiтычнай сiтуацыi ў краiне i тэндэнцый у галiне лiтаратуразнаўства; - лепшыя ўзоры крытычных i лiтаратуразнаўчых прац i навукова-творчы вопыт айчынных крытыкаў i лiтаратуразнаўцаў; умець: - аб'ектыўна ацэньваць гiсторыка-лiтаратурны працэс; - па-навуковаму аналiзаваць творы крытыкi i лiтаратуразнаўства; - эстэтычна ацэньваць творы мастацкай лiтаратуры. Гiсторыя беларускага мовазнаўства Развiццё граматычнай думкi ва ўсходнiх славян старажытнай пары. Нараджэнне параўнальна-гiстарычнага мовазнаўства. Вывучэнне беларускай мовы ў XIX - пачатку XXI ст. Беларуская мова як аб'ект замежнай лiнгвiстыкi. Асноўныя напрамкi лiнгвiстычных даследаванняў. Працы па гiсторыi беларускага мовазнаўства. Выпускнiк павiнен: ведаць: - гiсторыю развiцця граматычнай думкi ва ўсходнiх славян старажытнай пары; - асноўныя этапы i напрамкi гiсторыi мовазнаўства; - асноўныя працы вучоных, якiя даследавалi пытаннi беларускай мовы; - бiблiяграфiчныя агляды i даследаваннi айчынных i замежных лiнгвiстаў; умець: - даваць квалiфiкаваную ацэнку ролi i месца спадчыны канкрэтных лiнгвiстаў у даследаваннi праблем беларускага мовазнаўства; - весцi бiблiяграфiчны пошук у сетцы internet, бiблiятэчных зборах Беларусi i iншых краiн; - складаць бiблiяграфiю прац па вызначанай тэматыцы. Асновы кiравання iнтэлектуальнай уласнасцю Iнтэлектуальная ўласнасць. Аўтарскае права i сумежныя правы. Прамысловая ўласнасць. Патэнтная iнфармацыя. Патэнтныя даследаваннi. Увядзенне аб'ектаў iнтэлектуальнай уласнасцi ў грамадзянскi зварот. Камерцыйнае выкарыстанне аб'ектаў iнтэлектуальнай уласнасцi. Абарона правоў аўтараў i праваўласнiкаў. Вырашэнне спрэчак аб парушэннi правоў аўтараў i праваўласнiкаў. Вырашэнне спрэчак аб парушэннi правоў у галiне iнтэлектуальнай уласнасцi. Дзяржаўнае кiраванне iнтэлектуальнай уласнасцю. Выпускнiк павiнен: ведаць: - тлумачэнне асноўных паняццяў i тэрмiнаў з галiны iнтэлектуальнай уласнасцi; - асноўныя палажэннi мiжнароднага i нацыянальнага заканадаўства аб iнтэлектуальнай уласнасцi; - парадак афармлення i абароны правоў на аб'екты iнтэлектуальнай уласнасцi; умець: - аналiзаваць нормы заканадаўства аб iнтэлектуальнай уласнасцi ў дачыненнi да асобных iнстытутаў права iнтэлектуальнай уласнасцi; - ацэньваць i суадносiць па сiле нарматыўныя прававыя акты мiжнароднага i нацыянальнага заканадаўства аб iнтэлектуальнай уласнасцi; - ажыццяўляць патэнтна-iнфармацыйны пошук, у тым лiку з выкарыстаннем сеткi iнтэрнэт, атрымлiваць iнфармацыю аб ацэнцы патэнтаздольнасцi тэхнiчных рашэнняў, патэнтнай чысцiнi; - выкарыстоўваць тэарэтычныя веды для вырашэння практычных пытанняў i аргументавана абгрунтоўваць прымяненне пэўнай нормы заканадаўства аб iнтэлектуальнай уласнасцi. Ахова працы Агульныя пытаннi аховы працы: прававыя асновы i заканадаўчыя палажэннi па ахове працы; ахова працы жанчын i моладзi; абавязкi адмiнiстрацыi школы i вучэбна-педагагiчнага персаналу па ахове працы. Асновы вытворчай санiтарыi i тэхнiкi бяспекi ва ўмовах кабiнетнай сiстэмы ў школе: санiтарна-гiгiенiчныя патрабаваннi да кабiнетаў i лабараторый; патрабаваннi, якiя прад'яўляюцца да выкарыстання тэхнiчных сродкаў навучання, у тым лiку персанальных камп'ютараў. Асновы пажарнай бяспекi. Выпускнiк павiнен: ведаць: - прававыя асновы i заканадаўчыя палажэннi па ахове працы; - абавязкi адмiнiстрацыя школы i вучэбна-педагагiчнага персаналу па ахове працы; - санiтарна-гiгiенiчныя патрабаваннi, якiя прад'яўляцца да выкарыстання тэхнiчных сродкаў навучання; - правiлы пажарнай бяспекi; умець: - рацыянальна арганiзоўваць працоўнае месца i сваю дзейнасць; - выконваць правiлы пажарнай бяспекi, энергабяспекi, працы з персанальным камп'ютарам i iншымi тэхнiчнымi сродкамi. Псiхалогiя лiтаратурнай творчасцi Гiсторыя псiхалогii творчасцi як навукi. Асноўныя крынiцы i шляхi вывучэння лiтаратурнай творчасцi. Разуменне лiтаратурнага таленту. Розныя вiды таленту. Генiяльнасць. Гендэрны аспект праблемы. Творчая фантазiя i яе значэнне ў лiтаратурнай творчасцi. Назiральнасць, памяць пiсьменнiка. Натхненне. Роля рацыянальнага фактару ў лiтаратурнай творчасцi. Фiзiчнае здароўе, воля, працалюбства пiсьменнiка. Значэнне развiцця iнтэлекту i ведаў у сучасных умовах. Падсвядомыя i надсвядомыя фактары ў творчасцi: архетыпы, iмпрэсiнг, iнтуiцыя, сон; тэургiя ў сучасных доследах. Аб'ектыўныя i суб'ектыўныя фактары творчага развiцця. Роля бiяграфii пiсьменнiка ў стварэннi iм лiтаратурных твораў. Творчае адзiнства псiхiкi. Розныя творчыя iндывiдуальнасцi беларускiх пiсьменнiкаў i ўмовы iх фармiравання. Стыль пiсьменнiка як адбiтак яго творчай iндывiдуальнасцi. Метады аналiзу лiтаратурных стыляў. Рэфлексiя пiсьменнiкаў адносна ўласнай творчасцi. Развiццё творчых здольнасцей: традыцыi i сучасныя методыкi. Выпускнiк павiнен: ведаць: - псiхалагiчныя перадумовы фармiравання творчых здольнасцей, таленту; - розныя вiды складнiкаў (талент, iнтэлект, воля, працалюбства) у лiтаратурнай дзейнасцi; - умовы i фактары фармiравання творчых здольнасцей; - прыёмы i спосабы развiцця творчых здольнасцей дзяцей; умець: - аналiзаваць лiтаратурны твор з улiкам усiх фактараў псiхалагiчнага плану; - бачыць дамiнанту i ўсе элементы мастацкага стылю пiсьменнiка, разумець iх сувязь з творчай iндывiдуальнасцю, бiяграфiяй пiсьменнiка; - вызначаць пры дапамозе пэўных прыёмаў i тэстаў творчыя здольнасцi чалавека. Асновы лiтаратурна-мастацкай дзейнасцi Разуменне творчай дзейнасцi. Эўрыстыка - навука пра творчае мысленне чалавека. Прызначэнне лiтаратуры. Актуальныя праблемы творчага развiцця беларускай нацыi. Матывацыя лiтаратурнай дзейнасцi, стымулы творчасцi. Грамадскi воблiк пiсьменнiка. Аб'ектыўныя ўмовы творчага развiцця пiсьменнiка: гiстарычная эпоха, iдэйныя ўплывы, творчыя ўплывы, культурная, фальклорная i лiтаратурная традыцыi. Суб'ектыўныя ўмовы творчага развiцця: факты бiяграфii, значэнне чытання, падарожжаў, другой спецыяльнасцi пiсьменнiка. Законы стварэння лiтаратурных твораў розных жанраў. Прыёмы лiтаратурнай дзейнасцi. Этапы творчага працэсу. Творчая лабараторыя пiсьменнiкаў-класiкаў. Асноўныя паняццi i тэрмiны тэарэтычнай паэтыкi. Прынцыпы аналiзу мастацкiх твораў. Выпускнiк павiнен: ведаць: - псiхалагiчныя асновы лiтаратурнай дзейнасцi; - дэтэрмiнаванасць творчага працэсу гiстарычнай эпохай, лiтаратурнымi традыцыямi, iдэйнымi i творчымi ўплывамi; - умовы фармiравання i развiцця творчай асобы; - стратэгiю лiтаратурнай творчасцi; - этапы творчага працэсу; умець: - аналiзаваць творчасць пiсьменнiка з пункту гледжання як псiхалагiчных фактараў, так i сацыяльных; - аналiзаваць лiтаратурны твор у гiстарычным i культурным кантэксце; - карыстацца сучаснымi метадамi пры ацэнцы лiтаратурных з'яў; - ствараць лiтаратурны твор у тым цi iншым жанры паводле законаў лiтаратурнай творчасцi. Стылiстычнае рэдагаванне i карэктура Стылiстычнае рэдагаванне i карэктура як вучэбная дысцыплiна. Тэкст як аб'ект стылiстычнага рэдагавання. Паняцце аўтарскага тэксту. Тыпалогiя выданняў i яе значэнне для тэорыi i практыкi рэдагавання. Этапы рэдагавання тэксту. Тэхнiка рэдактарскай праўкi, яе вiды i методыка. Псiхалагiчныя i лагiчныя асновы рэдагавання тэкстаў. Фактычны матэрыял у тэксце, яго вiды i функцыi. Работа над фактычным матэрыялам. Правiлы, прыёмы i прынцыпы лiнгвастылiстычнага аналiзу i праўкi тэксту. Моўныя, маўленчыя, стылiстычныя i кампазiцыйныя памылкi i недахопы, шляхi iх выпраўлення. Тыпалогiя стылiстычных памылак i методыка iх выпраўлення. Рэдагаванне розных функцыянальна-сэнсавых тыпаў маўлення (апiсанне, апавяданне, разважанне). Стылiстычнае рэдагаванне асобных функцыянальных разнавiднасцей тэкстаў. Рэдагаванне розных вiдаў лiтаратуры (масава-палiтычнай, вытворча-тэхнiчнай, навуковай, навукова-папулярнай, даведачна-энцыклапедычнай, вучэбнай, мастацкай, дзiцячай). Стылiстычнае рэдагаванне твораў-перакладаў. Сучасная канцэпцыя культуры маўлення ў моўна-стылёвым рэдагаваннi. Карэктура. Карэктурныя знакi. Прыёмы карэктурнай праўкi. Рэдактарская этыка. Рэцэнзаванне ў выдавецтве. Стылiстычнае рэдагаванне i новыя iнфармацыйныя тэхналогii. Выпускнiк павiнен: ведаць: - тыпалогiю выданняў, розныя вiды тэкстаў i асаблiвасцi работы над iмi; - лагiчныя i кампазiцыйныя асновы рэдагавання тэксту; - асаблiвасцi працы з фактычным матэрыялам; - методыку рэдактарскага аналiзу аўтарскага твора; - прыёмы рэдактарскай i карэктарскай праўкi; умець: - вызначыць моўна-стылёвую якасць тэксту; - валодаць навыкамi стылiстычнай праўкi тэкстаў розных функцыянальных разнавiднасцей; - рабiць карэктуру тэкстаў; - рэдагаваць аўтарскi твор з улiкам новых iнфармацыйных тэхналогiй. Лiтаратурнае рэдагаванне Лiтаратурнае рэдагаванне як дапаможная лiтаратуразнаўчая дысцыплiна. Стыль у лiтаратуры i мастацтве як устойлiвая цэласнасць вобразнай сiстэмы. Стыль пiсьменнiка. Прынцыпы i спосабы рэдагавання розных вiдаў лiтаратурных твораў: мастацкiх, публiцыстычных, навуковых. Асаблiвасцi рэдагавання службовых дакументаў. Работа з аўтарам. Асаблiвасцi працы ў выдавецтвах рознага профiлю (лiтаратурна-мастацкiх, навуковых i iнш.) i ўласнасцi (дзяржаўных, прыватных). Праца ў перыядычных выданнях рознага профiлю i ўласнасцi (радыё, тэлебачанне, iнтэрнэт). Камп'ютар i яго выкарыстанне ў выдавецкай i рэдакцыйнай дзейнасцi. Работа з рознымi камп'ютарнымi праграмамi i рэдактарамi. Выпускнiк паiнен: ведаць: - асаблiвасцi рэдагавання лiтаратурных тэкстаў розных вiдаў; - асаблiвасцi рэдагавання службовых дакументаў; Страницы: | Стр. 1 | Стр. 2 | Стр. 3 | Стр. 4 | Стр. 5 | Стр. 6 | Стр. 7 | Стр. 8 | Стр. 9 | Стр. 10 | Стр. 11 | Стр. 12 | Стр. 13 | Стр. 14 | Стр. 15 | Стр. 16 | Стр. 17 | Стр. 18 | Стр. 19 | Стр. 20 | Стр. 21 | Стр. 22 | Стр. 23 | Стр. 24 | Стр. 25 | Стр. 26 | Стр. 27 | Стр. 28 | Стр. 29 | Стр. 30 | Стр. 31 | Стр. 32 | Стр. 33 | |
Новости законодательства
Новости Спецпроекта "Тюрьма"
Новости сайта
Новости Беларуси
Полезные ресурсы
Счетчики
|
