Стр. 4
Страницы: | Стр.1 | Стр.2 | Стр.3 | Стр.4 | Стр.5 |
Адзнака "5" выстаўляецца ў тым выпадку, калi:
вучань выканаў работу ў поўным аб'ёме з захаваннем неабходнай паслядоўнасцi правядзення доследаў i вымярэнняў;
самастойна i рацыянальна зманцiраваў неабходнае абсталяванне, усе доследы правёў ва ўмовах i рэжымах, якiя забяспечваюць атрыманне правiльных вынiкаў i вывадаў;
у справаздачы правiльна i акуратна выканаў усе запiсы, таблiцы, малюнкi, чарцяжы, графiкi, вылiчэннi:
правiльна выканаў аналiз хiбнасцей (IХ-ХI класы).
Адзнака "4" выстаўляецца ў тым выпадку, калi былi выкананы патрабаваннi да адзнакi "5", але вучань дапусцiў недахопы або нягрубыя памылкi.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi вынiк выкананай часткi такi, што дазваляе атрымаць правiльныя вывады, але ў ходзе правядзення доследу i вымярэнняў былi дапушчаны памылкi.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi вынiкi не дазваляюць зрабiць правiльных вывадаў, калi доследы, вымярэннi, вылiчэннi, назiраннi праводзiлiся няправiльна.
АСТРАНОМIЯ
Галоўныя формы праверкi ведаў па астраномii - вусны адказ i практычная работа з рухомай картай зорнага неба. Пiсьмовыя кантрольныя работы могуць быць толькi адзiн раз у паўгоддзе. Можна праводзiць самастойныя работы, разлiчаныя на 15-20 мiн., для праверкi засваення вывучаемага матэрыялу. Такiя работы павiнны ўключаць пытаннi, якiя не патрабуюць падрабязнага адказу, i задачы, якiя прадугледжваюць нескладаныя вылiчэннi.
АЦЭНКА АДКАЗАЎ ВУЧНЯЎ
Адзнака "5" выстаўляецца, калi адказ поўны, самастойны, правiльны, перададзены лiтаратурнай мовай у вызначанай лагiчнай паслядоўнасцi. Вучань ведае асноўныя паняццi i ўмее iмi карыстацца пры рашэннi задач.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi адказ задавальняе вышэйназваным патрабаванням, але змяшчае недакладнасцi ў выкладаннi фактаў, вызначэннi паняццяў, тлумачэннi ўзаемасувязей, вывадах i рашэннi задач. Недакладнасцi лёгка выпраўляюцца пры адказе на дадатковыя пытаннi.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi адказ у асноўным правiльны, але дапушчаны недакладнасцi: вучань разумее вучэбны матэрыял, але недастаткова поўна засвоiў паняццi або непаслядоўна тлумачыць матэрыял; дапускае памылкi ў паказе аб'ектаў на зорнай карце, рашэннi якасных i колькасных задач.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi адказ няправiльны, паказвае няведанне паняццяў, неразуменне вывучаных заканамернасцей i ўзаемасувязей, няўменне працаваць з падручнiкам, зорнай картай, рашаць задачы.
ГIСТОРЫЯ
Пры ацэнцы ведаў вучняў рэкамендуецца ўлiчваць iх iндывiдуальныя асаблiвасцi, дыферэнцыраваны падыход да навучання, праверкi ведаў i ўменняў.
У разгорнутых i кароткiх вусных адказах вучняў на пытаннi, у iх паведамленнях, дакладах, рэфератах, а таксама пiсьмовых адказах ацэньваюцца веды i ўменнi школьнiкаў па чатырохбальнай сiстэме. Пры гэтым ўлiчваюцца: глыбiня ведаў (апора на тэарэтычныя палажэннi гiстарычнай навукi); паўната ведаў i валоданне неабходнымi ўменнямi (у аб'ўме праграмы); усвядомленасць i самастойнасць выкарыстання ведаў i спосабаў вучэбнай дзейнасцi, лагiчнасць выкладання матэрыялу, якая ўключае абагульненне, супастаўленне, параўнанне, аналiз, абгрунтаванне сваёй думкi, вывады (у адпаведнасцi з зададзеным пытаннем), граматнасць маўлення.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi матэрыял засвоены ў поўным аб'ёме, выкладзены лагiчна, без iстотных памылак, не патрабуе дадатковых пытанняў, вывады абапiраюцца на тэарэтычныя веды (IХ-ХI класы); доказныя; прымяняюцца ўменнi, якiя неабходны для адказу; мова добрая. Такая ж адзнака ставiцца за кароткi дакладны адказ на асаблiва складанае пытанне або за падрабязнае выпраўленне i дапаўненне адказу другога вучня.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi ў засваеннi матэрыялу дапушчаны нязначныя прабелы i памылкi, выкладанне недастаткова сiстэматызаванае i паслядоўнае, вывады доказныя, але ўтрымлiваюць асобныя недакладнасцi, прымяняюцца не ўсе патрабуемыя тэарэтычныя веды i ўменнi.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi ў засваеннi матэрыяла маюцца значныя прабелы; выкладанне недастаткова самастойнае, несiстэматызаванае, утрымлiвае значныя памылкi, у тым лiку ў вывадах, слабая аргументацыя, уменнi не праяўлены, мова бедная.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi галоўны змест матэрыялу не раскрыты, у выкладаннi пытання ўтрымлiваюцца грубыя памылкi, уменнi не праяўлены.
КУРС "ЧАЛАВЕК I ГРАМАДСТВА"
Зыходзячы з мэты курса "Чалавек i грамадства" i iндывiдуальных асаблiвасцей вучняў, у вусных адказах, паведамленнях, дакладах, рэфератах i пiсьмовых адказах неабходна ўлiчваць:
- глыбiню i ўсвядомленасць засваення тэарэтычнага матэрыялу, паўнату раскрыцця i заканамернасцей, дакладнае выкарыстанне адпаведнай тэрмiналогii;
- лагiчнасць, доказнасць у выкладаннi матэрыялу, уменне абагульняць, супастаўляць, параўноваць, абгрунтоўваць сваю думку i рабiць вывады на аснове розных крынiц ведаў у адпаведнасцi з зададзеным пытаннем;
- самастойнасць выкарыстання ведаў, граматнасць маўлення.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi матэрыял засвоены ў поўным аб'ёме, выкладзены лагiчна, правiльна раскрыты змест паняццяў, выкарыстаны розныя крынiцы ведаў, вывады доказныя, граматнае маўленне.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi матэрыял засвоены ў адпаведнасцi з патрабаваннямi, ён поўны, правiльны, але выкладзены недастакова сiстэматызавана i паслядоўна, ёсць нязначныя недакладнасцi, якiя лёгка выпраўляюцца дадатковымi пытаннямi настаўнiк, граматнае маўленне.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi ў засваеннi матэрыялу маюцца значныя прабелы, недакладна вызначаны паняццi, непаслядоўна выкладзены матэрыял, дапушчаны памылкi, у тым лiку i ў вывадах.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi галоўны змест матэрыялу не раскрыты, дапушчаны iстотныя памылкi, не даюцца адказы на дапаможныя пытаннi настаўнiка.
ГЕАГРАФIЯ
Зыходзячы з мэты навучання i iндывiдуальных асаблiвасцей вучняў, у вусных адказах, паведамленнях, дакладах, рэфератах i пiсьмовых адказах неабходна ўлiчваць:
- глыбiню i ўсвядомленасць засваення матэрыялу, паўнату раскрыцця паняццяў i заканамернасцей, дакладнасць выкарыстання геаграфiчнай тэрмiналогii;
- самастойнасць выкарыстання ведаў;
- лагiчнасць, доказнасць у выкладаннi матэрыялу;
- моўную граматнасць;
- ступень сфармiраванасцi iнтэлектуальных, агульнанавуковых i спецыфiчных уменняў.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi матэрыял засвоены ў поўным аб'ёме, выкладзены лагiчна;
- правiльна раскрыты змест паняццяў i заканамернасцей, геаграфiчных узаемасувязей;
- правiльна выкарыстаны карты i iншыя крынiцы ведаў;
- адказ самастойны, з апорай на засвоеныя раней веды.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi матэрыял засвоены ў адпаведнасцi з названымi патрабаваннямi, ён поўны, правiльны, але выкладзены недастаткова сiстэматызавана i паслядоўна, ёсць недакладнасцi, якiя лёгка выпраўляюцца дадатковымi пытаннямi настаўнiка.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi ў засваеннi матэрыялу маюцца прабелы:
- недакладна вызначаны паняццi i заканамернасцi;
- непаслядоўна выкладзены матэрыял;
- дапушчаны памылкi ў выкарыстаннi карт.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi матэрыял не засвоены.
- не раскрыты асноўны змест, не даюцца адказы на дапаможныя пытаннi, дапускаюцца грубыя памылкi ў вызначэннi паняццяў;
- няўменне працаваць з картай.
Ацэнка ўменняў працаваць з картай i iншымi крынiцамi геаграфiчных ведаў.
Адзнака "5" выстаўляецца пры правiльным i поўным адборы крынiц ведаў, рацыянальным iх выкарыстаннi ў адпаведнай паслядоўнасцi;
- лагiчным апiсаннi або характарыстыцы геаграфiчных тэрыторый i аб'ектаў;
- самастойным выкананнi работы i фармуляваннi вывадаў на аснове практычнай дзейнасцi;
- адпаведным афармленнi вынiкаў работы.
Адзнака "4" выстаўляецца пры правiльным i поўным адборы крынiц ведаў;
- дапускаюцца недакладнасцi у выкарыстаннi карт i iншых крынiц ведаў, у афармленнi вынiкаў работы.
Адзнака "3" выстаўляецца, у асноўным, пры правiльным выкарыстаннi крынiц ведаў;
- дапускаюцца недакладнасцi ў выкарыстаннi карт i iншых крынiц ведаў, у фармуляваннi вывадаў i афармленнi вынiкаў.
Адзнака "2" выстаўляецца пры няўменнi адбiраць i выкарыстоўваць асноўныя крынiцы ведаў;
- дапускаюцца значныя памылкi ў выкананнi задання i афармленнi вынiкаў.
Ацэнка ўменняў праводзiць назiраннi ў прыродзе i на вытворчасцi.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi правiльна, па плану праведзена назiранне;
- дакладнае адлюстраванее асаблiвасцей аб'екта або з'явы ў апiсаннях, замалёўках, дыяграмах, схемах;
- правiльная фармулёўка вывадаў;
- адпаведнае аформленне назiранняў.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi правiльна, па плану праведзена назiранне;
- дапушчаны недакладнасцi ў адлюстраваннi аб'екта або з'явы;
- ёсць нязначныя недакладнасцi ў фармуляваннi вывадаў;
- выяўлены недахопы ў афармленнi назiранняў.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi дапушчаны значныя недакладнасцi ў правядзеннi назiранняў па плану;
- не выдзелены ўсе асаблiвасцi аб'ектаў i з'яў;
- няпоўна сфармуляваны вывады;
- маюцца значныя недахопы ў афармленнi назiранняў.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi няправiльна выканана заданне, няма вывадаў на аснове назiранняў.
БIЯЛОГIЯ
1. АЦЭНКА ВЕДАЎ ВУЧНЯЎ
Зыходзячы з пастаўленай мэты i ўзроставых магчымасцей вучняў, неабходна ўлiчваць:
правiльнасць i ўсвядомленасць выкладання зместу, паўнату раскрыцця паняццяў, дакладнасць ужывання навуковых тэрмiнаў;
ступень сфармiраванасцi iнтэлектуальных i агульнавучэбных уменняў;
самастойнасць адказу;
граматнае маўленне i лагiчную паслядоўнасць адказу.
Адзнака "5":
поўна раскрыты змест матэрыялу ў аб'ёме праграмы;
дакладна i правiльна дадзены азначэннi i раскрыты змест паняццяў;
правiльна выкарыстаны навуковыя тэрмiны;
для доказу выкарыстаны розныя ўменнi, вывады з назiранняў i доследаў;
адказ самастойны, выкарыстаны раней набытыя веды.
Адзнака "4":
раскрыты асноўны змест матэрыялу;
у асноўным правiльна дадзены азначэннi паняццяў i выкарыстаны навуковыя тэрмiны;
адказ самастойны;
азначэннi паняццяў няпоўныя, дапушчаны нязначныя парушэннi паслядоўнасцi выкладання, невялiкiя недакладнасцi пры выкарыстаннi навуковых тэрмiнаў або ў вывадах i абагульненнях з назiранняў i доследаў.
Адзнака "3":
засвоены асноўны змест вучэбнага матэрыялу, але выкладзены фрагментарна, не заўсёды паслядоўна;
азначэннi паняццяў недастаткова дакладныя;
не выкарыстаны ў якасцi доказу вывады i абагульненнi з назiранняў i доследаў або дапушчаны памылкi пры iх выкладаннi;
дапушчаны памылкi i недакладнасцi ў выкарыстаннi навуковай тэрмiналогii, азначэннi паняццяў.
Адзнака "2":
асноўны змест вучэбнага матэрыялу не раскрыты;
не дадзены адказы на дапаможныя пытаннi настаўнiка;
дапушчаны грубыя памылкi ў азначэннi паняццяў, пры выкарыстаннi тэрмiналогii.
II. АЦЭНКА ПРАКТЫЧНЫХ УМЕННЯЎ ВУЧНЯЎ
1. Ацэнка ўменняў ставiць доследы
Настаўнiк павiнен улiчваць:
правiльнасць вызначэння мэты доследу;
самастойнасць падбору абсталявання i аб'ектаў;
паслядоўнасць у выкананнi работы па закладцы доследу;
лагiчнасць i пiсьменнасць у апiсаннi назiранняў, у фармулёўцы вывадаў з доследу.
Адзнака "5":
правiльна вызначана мэта доследу;
самастойна i паслядоўна праведзены падбор абсталявання i аб'ектаў, а таксама работа па закладцы доследу;
навукова граматна, лагiчна апiсаны назiраннi i сфармуляваны вывады з доследу.
Адзнака "4":
правiльна вызначана мэта доследу;
самастойна праведзена работа па падборы абсталявання, аб'ектаў;
пры закладцы доследу дапускаюцца 1-2 памылкi;
у агульным граматна i лагiчна апiсаны назiраннi i сфармуляваны асноўныя вывады з доследу;
у апiсаннi назiранняў з доследу дапушчаны недакладнасцi, вывады няпоўныя.
Адзнака "3":
правiльна вызначана мэта доследу;
падбор абсталявання i аб'ектаў, а таксама работы па закладцы доследу праведзены пры дапамозе настаўнiка;
дапушчаны недакладнасцi i памылкi пры закладцы доследу, апiсаннi назiранняў, фармуляваннi вывадаў.
Адзнака "2":
не вызначана самастойна мэта доследу;
не падрыхтавана патрэбнае абсталяванне;
дапушчаны iстотныя памылкi пры закладцы i афармленнi доследу.
2. Ацэнка ўменняў праводзiць назiраннi
Настаўнiк павiнен улiчваць:
правiльнасць правядзення назiранняў па заданнi;
уменне вылучаць iстотныя рысы ў назiраемага аб'екта (працэсу);
лагiчнасць i навуковую пiсьменнасць у афармленнi вынiкаў назiранняў i ў вывадах.
Адзнака "5":
правiльна па заданнi настаўнiка праведзена назiранне;
вылучаны iстотныя адзнакi ў назiраемага аб'екта (працэсу);
лагiчна, навукова пiсьменна аформлены вiнiкi назiранняў i вывады.
Адзнака "4":
правiльна па заданнi настаўнiка праведзена назiранне;
пры вылучэннi iстотных прымет у назiраемага аб'екта (працэсу) названы другарадныя;
дапушчана неахайнасць у афармленнi назiранняў i вывадаў.
Адзнака "3":
дапушчаны недакладнасцi i 1-2 памылкi ў правядзеннi назiранняў па заданнi настаўнiка;
пры вылучэннi iстотных прымет у назiраемага аб'екта (працэсу) вылучаны толькi некаторыя;
дапушчаны памылкi (1-2) у афармленнi назiранняў i вывадаў.
Адзнака "2":
дапушчаны памылкi (3-4) у правядзеннi назiранняў па заданнi настаўнiка;
няправiльна вылучаны прыметы ў назiраемага аб'екта (працэсу);
дапушчаны памылкi (3-4) у афармленнi назiранняў i вывадаў.
ХIМIЯ
Вынiкi навучання хiмii павiнны адпавядаць агульным задачам прадмета i патрабаванням да яго засваення.
Пры ацэнцы ўлiчваюцца наступныя якасныя паказчыкi адказаў:
глыбiня (адпаведнасць вывучаным тэарэтычным абагульненням);
усвядомленасць (адпаведнасць патрабуемым у праграме ўменням прымяняць атрыманую iнфармацыю);
паўната (адпаведнасць аб'ёму праграмы).
Пры ацэнцы ўлiчваюцца колькасць i характар памылак (iстотныя або неiстотныя).
Iстотныя памылкi звязаны з недастатковай глыбiнёй i ўсвядомленасцю адказу (напрыклад, вучань няправiльна назваў асноўныя прыметы паняццяў, з'яў, характэрныя ўласцiвасцi рэчываў, сфармуляваў закон, правiла i iнш. або вучань не змог прымянiць тэарэтычн я веды для тлумачэння i прадказання з'яў, устанаўлення прычынна-вынiковых сувязей, параўнання i класiфiкацыi з'яў i да т.п).
Неiстотныя памылкi вызначаюцца непаўнатой адказу (напрыклад, упушчаны з-пад увагi якi-небудзь нехарактэрны факт пры апiсаннi рэчыва, працэсу). Да iх можна аднесцi агаворкi, апiскi, дапушчаныя па няўважлiвасцi (напрыклад, на два i больш ураўненнi рэакцый у поўным iонным выглядзе дапушчана адна памылка ў абазначэннi зараду iона).
Вынiкi навучання правяраюцца ў працэсе вусных i пiсьмовых адказаў вучняў, а таксама пры выкананнi iмi хiмiчнага эксперыменту.
Ацэнка вуснага адказу
Адзнака "5":
адказ поўны i правiльны, выкладзены на падставе вывучаных тэорый;
матэрыял выкладзены ў пэўнай лагiчнай паслядоўнасцi, лiтаратурнай мовай;
адказ самастойны.
Адзнака "4":
адказ поўны i правiльны на падставе вывучаных тэорый;
матэрыял выкладзены ў пэўнай лагiчнай паслядоўнасцi, пры гэтым дапушчаны дзве-тры неiстотныя памылкi, выпраўленыя па патрабаваннi настаўнiка.
Адзнака "3":
адказ поўны, але пры гэтым дапушчана iстотная памылка або адказ няпоўны, нязвязны.
Адзнака "2":
пры адказе выяўлена неразуменне вучнямi асноўнага зместу вучэбнага матэрыялу або дапушчаны iстотныя памылкi, якiя вучань не можа выправiць пры навадных пытаннях наст аўнiка.
Ацэнка эксперыментальных уменняў
Адзнака ставiцца на падставе назiрання за вучнямi i пiсьмовай справаздачы за работу.
Адзнака "5":
работа выканана цалкам, правiльна; зроблены правiльныя назiраннi i вывады;
эксперымент ажыццёўлены па плану, з улiкам тэхнiкi бяспекi i правiлаў работы з рэчывамi i абсталяваннем;
праяўлены арганiзацыйна-працоўныя ўменнi (падтрымлiваецца чыстата рабочага месца i парадак на стале, эканомна выкарыстоўваюцца рэактывы).
Адзнака "4":
работа выканана правiльна, зроблены правiльныя назiраннi i вывады, пры гэтым эксперымент праведзены не цалкам або дапушчаны неiстотныя памылкi ў рабоце з рэчывамi i абсталяваннем.
Адзнака "3":
работа выканана правiльна не менш чым напалавiну або дапушчана iстотная памылка ў ходзе эксперыменту, у тлумачэннi, у афармленнi работы, у захаваннi правiлаў тэхнiкi бяспекi пры рабоце з рэчывамi i абсталяваннем, якая выпраўляецца па патрабаваннi настаўнiка.
Адзнака "2":
дапушчаны дзве (i больш) iстотныя памылкi (у ходзе эксперыменту, у тлумачэннi, у афармленнi работы, у выкананнi правiлаў бяспекi, пры рабоце з рэчывамi i абсталяваннем), якiя вучань не можа выправiць нават па патрабаваннi настаўнiка.
Ацэнка ўменняў рашаць эксперыментальныя задачы
Адзнака "5":
план рашэння складзены правiльна;
правiльна ажыццёўлены падбор хiмiчных рэактываў i абсталявання;
дадзена поўнае тлумачэнне i зроблены вывады.
Адзнака "4":
план рашэння складзены правiльна;
правiльна ажыццёўлены падбор хiмiчных рэактываў i абсталявання, пры гэтым дапушчана не больш за дзве неiстотныя памылкi (у тлумачэннi i вывадах).
Адзнака "3":
план рашэння складзены правiльна;
правiльна ажыццёўлены падбор хiмiчных рэактываў i абсталявання, але дапушчана iстотная памылка ў тлумачэннi i вывадах.
Адзнака "2":
дапушчаны дзве (i больш) памылкi ў плане рашэння, у падборы хiмiчных рэактываў i абсталявання, у тлумачэннi i вывадах.
Ацэнка ўмення рашаць разлiковыя задачы
Адзнака "5":
у лагiчным разважаннi i ў рашэннi няма памылак, задача рэшана рацыянальным спосабам.
Адзнака "4":
у лагiчным разважаннi i ў рашэннi няма iстотных памылак, але задача рашана нерацыянальным спосабам або дапушчана не больш за дзве неiстотныя памылкi.
Адзнака "3":
у лагiчным разважаннi няма iстотных памылак, але дапускаецца iстотная памылка ў матэматычных разлiках.
Адзнака "2":
ёсць iстотныя памылкi ў лагiчнам разважаннi i ў рашэннi.
Ацэнка пiсьмовых кантрольных работ
Адзнака "5":
адказ поўны i правiльны, на аснове вывучаных тэорый, пры гэтым магчыма неiстотная памылка.
Адзнака "4":
адказ няпоўны або дапушчаны не больш за дзве неiстотныя памылкi.
Адзнака "3":
работа выканана не менш чым напалавiну, дапушчана адна iстотная памылка i пры гэтым дзве-тры неiстотныя.
Адзнака "2":
работа выканана менш чым напалавiну або мае некалькi iстотных памылак.
Пры ацэнцы выканання пiсьмовай кантрольнай работы неабходна ўлiчваць патрабаваннi адзiнага арфаграфiчнага рэжыму.
Адзнака за вынiковую кантрольную работу ўплывае на папярэднiя пры выстаўленнi адзнакi за чвэрць, паўгоддзе, год.
ЧАРЧЭННЕ
I. Пры вуснай праверцы ведаў
Адзнака "5" выстаўляецца, калi вучань:
а) валодае праграмным матэрыялам, выразна ўяўляе форму прадметаў па iх вiдарысах i цвёрда ведае вывучаныя правiлы i ўмоўнасцi вiдарысаў i абазначэнняў;
б) дае выразны i правiльны адказ, якi выяўляе разуменне i ўсведамленне вучэбнага матэрыялу i характарызуе трывалыя веды, выкладае матэрыял у лагiчнай паслядоўнасцi з выкарыстаннем прынятай у курсе чарчэння тэрмiналогii;
в) памылак не робiць, але дапускае агаворкi з-за няўважлiвасцi пры чытаннi чарцяжоў, лёгка iх выпраўляе па патрабаваннi настаўнiка.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi вучань:
а) валодае праграмным матэрыялам, але чарцяжы чытае з невялiкiмi цяжкасцямi з-за яшчэ недастаткова развiтога прасторавага ўяўлення; ведае правiлы i ўмоўнасцi вiдарысаў i абазначэнняў;
б) дае правiльны адказ у пэўнай лагiчнай паслядоўнасцi;
в) пры чытаннi чарцяжоў дапускае некаторую няпоўнасць адказу i нязначныя памылкi, выпраўленне якiх робiць з некаторай дапамогай настаўнiка.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi вучань:
а) асноўны праграмны матэрыял ведае няцвёрда, але большасць вывучаных умоўнасцей вiдарысаў i абазначэнняў засвоiў;
б) адказ дае няпоўны, пабудаваны нязвязна, але выяўляе агульнае разуменне пытанняў;
в) чарцяжы чытае няўпэўнена, патрабуе пастаяннай дапамогi настаўнiка (навадныя пытаннi) i частковага прымянення сродкаў нагляднасцi.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi вучань:
а) выказвае няведанне або неразуменне большай цi найбольш важнай часткi вучэбнага матэрыялу;
б) адказы будуе нязвязна, дапускае iстотныя памылкi, якiя не можа выправiць нават з дапамогай настаўнiка.
II. Пры праверцы выканання графiчных практычных работ
(праверцы ўменняў)
Адзнака "5" выстаўляецца, калi вучань:
а) самастойна, старанна i своечасова выконвае графiчныя i практычныя работы i акуратна вядзе сшытак; чарцяжы чытае свабодна;
б) пры неабходнасцi ўмела карыстаецца даведачнымi матэрыяламi;
в) памылак у вiдарысах не робiць, але дапускае нязначныя недакладнасцi i апiскi.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi вучань:
а) чарцяжы чытае i выконвае самастойна, але з невялiкiмi цяжкасцямi i параўнальна акуратна вядзе сшытак;
б) даведачнымi матэрыяламi карыстаецца, але арыентуецца ў iх з цяжкасцю;
в) пры выкананнi чарцяжоў i практычных работ дапускае нязначныя памылкi, выпраўляе iх пасля заўваг настаўнiка i лiквiдуе самастойна без дадатковых тлумачэнняў.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi вучань:
а) чарцяжы выконвае i чытае няўпэўнена, але прытрымлiваецца асноўных правiлаў афармлення; абавязковыя работы, прадугледжаныя праграмай, выконвае несвоечасова; сшытак вядзе нядбайна;
б) у працэсе графiчнай дзейнасцi дапускае iстотныя памылкi, якiя выпраўляе з дапамогай настаўнiка.
Адзнака "2" выстаўляецца, калi вучань:
а) не выконвае абавязковыя графiчныя i практычныя работы, не вядзе сшытак;
б) чарцяжы чытае i выконвае толькi з дапамогай настаўнiка i сiстэматычна дапускае iстотныя памылкi.
ВЫЯЎЛЕНЧАЕ МАСТАЦТВА I МАСТАЦКАЯ ПРАЦА
Пры выстаўленнi адзнакi па выяўленчым мастацтве настаўнiку трэба ўлiчваць аб'ём ведаў i ўменняў, ступень самастойнасцi вучняў, уменне прымяняць тэарэтычныя веды пры выкананнi практычных заданняў, ступень стараннасцi вучняў, iх iндывiдуальныя асаблiвасцi. Ацэньваюцца вусны адказ i практычная работа вучняў асобна.
Спецыфiка прадмета, яго месца i роля ў навучальна-выхаваўчым працэсе ў школе не дапускаюць адзнакi "2".
Адзнакай "3" у пачатковых класах неабходна карыстацца вельмi асцярожна - таму, што нелюбоў да ўрокаў выяўленчага мастацтва можа перайсцi ў вучняў да непрыняцця наогул мастацтва.
1. Ацэнка вуснага адказу вучняў на практычных
занятках i на ўроках успрымання рэчаiснасцi
i мастацтва
Пры ацэнцы вуснага адказу прымаецца пад увагу: паўната адказу, выкарыстанне ў адказе тэрмiнаў i паняццяў; самастойнасць адказу, уменне прывесцi новыя прыклады; вобразнасць i выразнасць мовы.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi вучань даў поўны адказ; у адказе свядома выкарыстаны тэрмiны i паняццi выяўленчага мастацтва, прадугледжаныя праграмай; выяўлены самастойнасць меркаванняў i ацэнкi; уменне прывесцi новыя прыклады без навадных пытанняў настаўнiка; мова вобразная i выразная.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi адказ вучня ў асноўным правiльны, аднак не раскрыты асобныя моманты абмяркоўваемага пытання; не заўсёды ўпэўнена ён валодае тэрмiнамi i паняццямi; прыклады прыводзiць з дапамогай настаўнiка; недастаткова выразная i вобразная мова.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi ў адказе вучня прапушчаны iстотны бок абмяркоўваемай з'явы, неабходна дапамога настаўнiка; вучань недакладна разумее сэнс i значэнне тэрмiнаў i паняццяў, i яны недастаткова выкарыстоўваюцца ў адказе; адказ абмяжоўваецца завучанымi прыкладамi, перанос ведаў на iншыя з'явы не выкарыстоўваецца; адказ малавыразны, мова бедная.
2. Ацэнка практычнай работы вучня
Пры ацэнцы практычнай работы прымаецца пад увагу: выкананне вучэбнай задачы ўрока: мастацкая выразнасць работы з пункту гледжання, зместу i "выставачных" патрабаванняў (цi можна змясцiць работу на стэнд бягучых заданняў або паказаць у класе як прыклад выканання дадзенага задання); валоданне тэхнiчнымi навыкамi.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi вучнем поўнасцю выканана вучэбная задача ўрока; умела выкарыстаны мастацкiя сродкi для выразнага вырашэння тэмы i вобраза: выяўлена правiльнае валоданне тэхнiкай i культурай работы з мастацкiмi матэрыяламi; праяўлена пэўная ступень творчасцi, арыгiнальнасцi.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi вучэбныя задачы ўрока вучнем у асноўным выкананы, але недастаткова выразныя асобныя бакi мастацкага рашэння тэмы i вобраза; ён у асноўным упэўнена валодае тэхнiкай i культурай работы з мастацкiмi матэрыяламi.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi асноўная вучэбная задача вучнем выканана пры iстотнай дапамозе настаўнiка; мастацкi вобраз i рашэнне тэмы малавыразныя; у яго слабыя навыкi работы з мастацкiмi матэрыяламi.
МУЗЫКА I СПЕВЫ
Вучэбная праграма па музыцы i спевах разам з засваеннем тэм, якiя ўяўляюць сабой паслядоўную сiстэму развiцця музычнага мыслення вучняў, прадугледжвае засваенне розных вiдаў практычнай дзейнасцi: спевы, слуханне, iгру на дзiцячых музычных iнструментах, рух.
Адзнака ведаў павiнна быць адзiнай. На падставе бягучай праверкi выводзiцца падагульняючая адзнака за чвэрць i за год. Рэкамендуецца, каб адзнака была стымулюючай, падтрымлiваючай цiкавасць вучняў да музычнага мастацтва.
Адзнака "5" выстаўляецца, калi вучань глыбока адчувае i разумее асноўную тэму, умее ўважлiва слухаць музыку, разважаць аб музычным творы, рабiць элементарны музычны аналiз твораў (жанр, форма, сродкi музычнай выразнасцi, iнтанацыi).
Практычная дзейнасць. Спявае чыста, рытмiчна, дакладна, выразна, ведае словы песнi; музiцыруе на дзiцячых музычных iнструментах, выконвае рухi ў характары музыкi; дае правiльную характарыстыку якасцi свайго выканання i, калi ёсць асобныя недакладнасцi, можа лiквiдаваць iх пры паўторным выкананнi.
Адзнака "4" выстаўляецца, калi вучань зразумеў асноўную тэму, дае правiльную, але няпоўную характарыстыку зместу музычнага твора, дапускае 2-3 памылкi пры музычным аналiзе.
Практычная дзейнасць. Спявае ў асноўным чыста, рытмiчна, дакладна, але недастаткова выразна, ведае словы песнi, iграе на дзiцячых музычных iнструментах, выконвае рухi ў характары музыкi; дае правiльную характарыстыку свайго выканання, адзначае недахопы, але поўнасцю лiквiдаваць iх пры паўторным выкананнi не можа.
Адзнака "3" выстаўляецца, калi адказ правiльны, але няпоўны; дапушчальныя навадныя пытаннi настаўнiка.
Практычная дзейнасць. Вучань спявае няўпэўнена, невыразна, фальшыва, дапускае рытмiчныя недакладнасцi пры спяваннi i iгры на дзiцячых музычных iнструментах; пры аналiзе свайго выканання недахопы адзначае, але выправiць iх не можа.
Спецыфiка прадмета, яго месца i роля ў навучальна-выхаваўчым працэсе ў школе не дапускаюць адзнакi "2".
Адзнакай "3" у пачатковых класах неабходна карыстацца вельмi асцярожна, таму што нелюбоў да ўрокаў музыкi можа перайсцi ў вучняў да непрыняцця наогул музычнага мастацтва.
ФIЗIЧНАЯ КУЛЬТУРА
Кантроль i ацэнка ведаў, уменняў i навыкаў, а таксама ўзроўню развiцця фiзiчных якасцей у вучняў - адна з важных частак навучальна-выхаваўчага працэсу на ўроках фiзiчнага выхавання. Гэта - педагагiчнае звяно зваротнай сувязi настаўнiка з вучнямi. Такая сувязь дазваляе педагогу ажыццяўляць аналiз якасцi выкладання i якасцi засваення вучнямi праграмнага матэрыялу.
Выстаўляючы тую або iншую адзнаку, кожны настаўнiк мяркуе аб далейшым росце вучня. Педагагiчныя веды, вопыт i iнтуiцыя, пачуццё адказнасцi, прафесiянальная этыка i вера ў магчымае развiццё кожнага дзiцяцi дапамагаюць настаўнiку ў большасцi выпадкаў прымаць правiльнае рашэнне. Але цi будзе пры гэтым дасягнуты станоўчы эфект, адказаць з поўнай упэўненасцю нiколi немагчыма.
Аб'ектыўная i сiстэматычная ацэнка працы заклiкана станоўча ўплываць на развiццё разумовых i рухальных здольнасцей школьнiкаў, актывiзаваць фармiраванне iх маральна-валявых якасцей. Ступень адпаведнасцi ацэнкi iх сапраўднай працы - гэта важны рычаг ў фармiраваннi асобы вучня.
У працэсе авалодання новымi рухамi кожны школьнiк праходзiць пэўныя этапы навучання, калi фармiруюцца яго веды, рухальныя i арганiзатарскiя навыкi, выхоўваюцца маральна-валявыя рысы асобы, развiваюцца рухальныя якасцi. Таму кантроль i ацэнка ведаў, уменняў i навыкаў вучняў павiнны ажыццяўляцца на працягу ўсяго ўрока.
Адзнака паспяховасцi па прадмету "Фiзiчнае выхаванне" вызначаецца па ступенi засваення ўжо вывучанага вучэбнага матэрыялу. Крытэрыямi ацэнкi з'яўляюцца адзiныя патрабаваннi, якiя аб'ектыўна адлюстроўваюць iндывiдуальны ўзровень ведаў, уменняў, навыкаў, а таксама развiцця рухальных якасцей вучняў на вызначаным этапе навучання. Крытэрыi ацэнкi заўсёды павiнны быць зразумелымi i даступнымi дзецям.
Настаўнiк можа ацэньваць у вучняў бягучымi адзнакамi на ўроках фiзiчнага выхавання:
- асновы ведаў: а) агульныя тэарэтычныя веды аб сацыяльнай сутнасцi, медыка-бiялагiчных асновах i гiсторыi фiзкультуры i спорту; б) тэарэтычныя веды па асноўных вiдах рухаў, методыка арганiзацыi заняткаў i навучання фiзiчным практыкаванням, правiлы спартыўных, рухомых i народных гульняў, спаборнiцтваў i забеспячэння бяспекi фiзкультурных заняткаў; в) тэарэтычныя веды аб прафесiйна-прыкладнай фiзiчнай падрыхтоўцы;
- уменнi i навыкi: кантроль не толькi вынiкаў, а i працэсу засваення вучнямi тэхнiкi фiзiчных практыкаванняў. Адзнака можа быць выстаўлена як за закончаны рух, так i за асобныя яго элементы;
- узровень развiцця рухальных (фiзiчных) якасцей з выкарыстаннем праграмных нарматываў, а таксама розных кантрольных i тэставых практыкаванняў;
- дамашнiя заданнi, якiя прадугледжваюць самастойнае развучванне практыкаванняў або цэлых комплексаў, а таксама асобных практыкаванняў трэнiровачнага характару;
- арганiзатарскiя i iнструктарскiя навыкi i ўменнi;
- стараннасць.
Разам з тым настаўнiк абавязаны пастаянна помнiць, што працэс фармiравання рухальных, арганiзатарскiх, iнструктарскiх навыкаў i развiцця фiзiчных якасцей звязаны з пераадольваннем унутраных i знешнiх цяжкасцей, якiя патрабуюць пастаяннага праяўлення валявых намаганняў. Поспехi ў развiццi такiх якасцей асобы, як мэтанакiраванасць, настойлiвасць, рашучасць, смеласць, самастойнасць, у шматлiкiх выпадках залежаць ад умення настаўнiка своечасова канцэнтраваць на iх увагу ў працэсе заняткаў i даць iм належную ацэнку.
Нельга забываць i аб фармiраваннi ў вучняў маральных якасцей (свядомая дысцыплiна, пачуццё адказнасцi, самаацэнка, добрасумленныя адносiны да працы i г. д.). Вельмi важна, каб усе гэтыя якасцi настаўнiк трымаў у полi зроку i даваў iм своечасовую i аб'ектыўную ацэнку з улiкам iндывiдуальных асаблiвасцей кожнага вучня.
Вынiковыя адзнакi за чвэрць i год выстаўляюцца на падставе i з улiкам бягучых адзнак за ўсе вышэйадзначаныя бакi дзейнасцi вучня. Прычым нi адзiн з гэтых бакоў не можа прэвалiраваць над iншымi. У першую чаргу гэта тычыцца ацэнкi ўзроўню развiцця рухомых якасцей. Фiзiчнае выхаванне разумеецца не як выхаванне толькi фiзiчнае. Гэта выхаванне асобы пры дапамозе фiзiчнага. Фiзiчнае выхаванне нельга спрашчаць i зводзiць толькi да ўмацавання i развiцця арганiзму, хаця менавiта на гэтым i грунтуецца яго спецыфiка. Яно павiнна быць накiравана на рашэнне галоўнай задачы школы - выхаванне гарманiчна развiтой асобы.
Крытэрыямi ацэнкi фiзiчнага выхавання вучняў выступаюць колькасныя i якасныя паказчыкi.
Колькасныя паказчыкi - гэта таблiцы вучэбных нарматываў, тэстаў (гл. дадатак), якiя выкарыстоўваюцца для ацэнкi ўзроўню развiцця рухальных якасцей вучняў. Пры гэтым адзнакi за выкананне нарматываў па фiзiчнай падрыхтаванасцi будуць насiць стымулюючы характар у тым выпадку, калi будуць ацэньвацца паказчыкi фiзiчнай падрыхтаванасцi, якiя дасягнуў вучань за нейкi прамежак часу. Iнакш кажучы, ацэньваць трэба не толькi канкрэтны вынiк, але i дынамiку яго змянення за некаторы час.
Якаснымi паказчыкамi з'яўляюцца: ступень авалодання асновамi ведаў, якасць сфармiраваных рухальных, арганiзатарскiх i iнструктарскiх уменняў i навыкаў, ступень стараннасцi на ўроках.
Практыка паказвае, што выкарыстанне колькасных паказчыкаў не з'яўляецца для настаўнiка вялiкай цяжкасцю. Методыка ацэнкi ўзроўню фiзiчнай падрыхтаванасцi вучняў добра апiсана ў комплекснай праграме.
Разам з тым на ўроках фiзвыхавання часта выкарыстоўваюцца практыкаваннi, якiя не ўваходзяць у таблiцу нарматываў ацэнкi фiзiчнай падрыхтаванасцi (напрыклад, скачкi са скакалкай, прысяданнi на адной назе, кiдкi мяча ў сценку з далейшай лоўляй i г.д.). У гэтым выпадку мы рэкамендуем наступныя спосабы ацэнкi iндывiдуальных колькасных паказчыкаў:
- настаўнiк можа сам устанаўлiваць крытэрыi выдатнай, добрай, здавальняючай i нездавальняючай адзнакi з улiкам узростава-палавых асаблiвасцей i ступенi падрыхтаванасцi вучняў. Напрыклад, у скачках са скакалкай за 1 мiнуту дзяўчынкi VIII класа павiнны паказаць вынiк на "выдатна" 155 i больш разоў, на "добра" у 130-154 разы, на "здавальняюча" у 105-129 разоў, на "нездавальняюча" у 104 разы i менш.
- адзнака вызначаецца па дынамiцы змяненняў вынiкаў. Пагаршэнне папярэдняга вынiку прыводзiць да нездавальняючай адзнакi, паўтарэнне вынiку можа ацэньвацца на "здавальняюча", паляпшэнне вынiку на 5% - "добра", паляпшэнне больш чым на 5% - "выдатна". Напрыклад, дзяўчынка ў VIII класе ў вераснi скакала са скакалкай за 1 мiнуту 130 разоў. Гэты вынiк настаўнiк ацанiў на "добра". Аднак праз месяц гэтай дзяўчынцы на "добра" трэба паказаць вынiк у 136 скачкоў, а на "выдатна" - 137 i больш.
Велiчыня адзнакi залежыць ад месца, якое занята сярод аднакласнiкаў або вучняў усёй паралелi. Напрыклад, у трох паралельных восьмых класах навучаюцца 30 хлопчыкаў i 45 дзяўчынак. З iх 25% (7 хлопчыкаў i 11 дзяўчынак) з лепшымi вынiкамi ацэньваюцца выдатнымi адзнакамi, 25% з горшымi вынiкамi - здавальняючымi адзнакамi, а астатнiя 50% - добрымi адзнакамi. Гэты спосаб ацэнкi мае перавагу над першымi двума ў тым, што, па-першае, пры любым, нават самым горшым вынiку, вучань не ацэньваецца нездавальняючай адзнакай, а, па-другое, кожны вучань мае магчымасць, спаборнiчаючы, палепшыць свой вынiк i, адпаведна, адзнаку.
Адным з самых складаных бакоў дзейнасцi настаўнiка з'яўляецца ацэнка якасных паказчыкаў, якiя ўяўляюць сабой ступень авалодання асновамi ведаў, стараннасць на ўроках, а таксама якасць сфармiраваных рухальных, арганiзатарскiх i iнструктарскiх уменняў, навыкаў. Адсутнасць дакладных крытэрыяў у гэтым выпадку прыводзiць да таго, што ацэнка якасных паказчыкаў заўсўды носiць суб'ектыўны характар.
Мы прапануем ў якасцi крытэрыяў адзнак за якасныя паказчыкi ўжываць магчыма дапушчальныя памылкi. Умоўна iх можна падзялiць на нязначныя, значныя i грубыя.
Нязначныя памылкi:
а) пры выкананнi практыкаванняў: мiнiмальныя адхiленнi ад стандартнай тэхнiкi (узору), якiя не парушаюць аснову агульнанабытай бiядынамiчнай структуры руху; нязначныя памылкi ў дэталях тэхнiкi практыкавання, якiя не занiжаюць якаснага паказчыка гэтага руху;
б) пры вусным адказе: недакладнае разуменне некаторых фактаў або дэталяў, уплываючых на логiку пабудовы думкi пры пераказе матэрыялу (напрыклад, няўпэўненасць у адказе);
в) пры праяўленнi маральна-валявых якасцей: няўпэўненасць i нерашучасць у дзеяннях, адсутнасць праяўлення смеласцi, настойлiвасцi пры выкананнi заданняў рознага характару; адсутнасць цэльнага разумення важнасцi дысцыплiны i неабходнасцi самастойнай творчай працы як найвышэйшай маральнай якасцi i адной з асноўных форм маральна апраўданага iснавання чалавека ў грамадстве; частковыя праяўленнi амаральных учынкаў у штодзённых паводзiнах, iгравых i спаборнiцкiх сiтуацыях на ўроку.
За нязначныя памылкi адзнака можа быць знiжана на 0,5-1 бал.
Значныя памылкi:
а) пры выкананнi фiзiчных практыкаванняў: адхiленнi ад стандартнай тэхнiкi, якiя не змяняюць бiядынамiчную структуру руху, але ўплываюць на знiжэнне колькасных паказчыкаў або пашырэнне часу для выканання практыкавання. Значныя адхiленнi ў дэталях тэхнiкi фiзiчных практыкаванняў, што ўплываюць на панiжэнне колькасных вынiкаў або пашырэнне часу на засваенне гэтага рухальнага дзеяння;
б) пры вусным адказе: неразуменне некаторага фактычнага матэрыялу, якое ўскладняе поўны адказ на пытанне. Адсутнасць ведаў асноўнага i дадатковага матэрыялу па вывучаных тэмах. Няўменне тлумачыць матэрыял, асновамi якога валодае вучань. Няўпэўнены адказ з чаканнем падтрымкi i выкарыстаннем падказвання. Слабая арыентацыя ў дэталях пытання, якое паставiў настаўнiк перад вучнем;
в) пры праяўленнi маральна-валявых якасцей: адсутнасць упэўненасцi, рашучасцi, смеласцi, настойлiвасцi, самастойнасцi, мэтанакiраванасцi пры выкананнi рухомых дзеянняў, арганiзацыi заняткаў, правядзення гульняў i спаборнiцтваў. Адсутнасць цэльнага разумення, перакананасцi ў важнасцi i неабходнасцi працы i дысцыплiны ў жыццi чалавека. Адсутнасць сувязi памiж разуменнем маральных i валявых якасцей i праяўленнем iх на практыцы (напрыклад, вучань свядома парушае правiлы паводзiн, хаця вельмi добра ведае iх).
За значныя памылкi адзнака можа быць знiжана на 1-2 балы.
Грубыя памылкi:
а) пры выкананнi фiзiчных практыкаванняў, дапускаюцца значныя адхiленнi ад асноў i дэталяў тэхнiкi, якiя перашкаджаюць фармiраванню асноўнага рухальнага стэрэатыпу (навыку) i адмоўна адбiваюцца на рэзультатыўнасцi гэтага практыкавання
б) пры вусным адказе: дрэннае разуменне ў цэлым або неразуменне асобных частак канкрэтнага тэарэтычнага матэрыялу, што перашкаджае фармiраванню правiльнага адказу на пытанне;
в) пры праяўленнi маральна-валявых якасцей: няўменне або нежаданне выконваць правiлы паводзiн у працэсе заняткаў, што можа прывесцi да трыўматызму. Неразуменне важнасцi i неабходнасцi самастойнай працы. Парушэнне правiл тэхнiкi бяспекi. Адсутнасць мэтанакiраванасцi, рашучасцi, настойлiвасцi, смеласцi, самастойнасцi пры рухомай i разумовай дзейнасцi.
За грубыя памылкi адзнака можа быць знiжана на 2-3 балы.
На апошнiх старонках класнага журнала адведзены дзве старонкi для запiсу ўзроўню фiзiчнай падрыхтаванасцi вучняў. Запiсы ў iх робiць настаўнiк фiзiчнага выхавання, а ў пачатковых класах - настаўнiк, якi праводзiць урокi фiзвыхавання. Першую старонку трэба запоўнiць не пазней, як у канцы верасня (для вучняў, якiх прыцягваюць да сельскагаспадарчай працы - не пазней канца кастрычнiка). Другая старонка запаўняецца ў другой палавiне мая. Для вызначэння ўзроўню фiзiчнай падрыхтаванасцi кожны вучань выконвае пяць тэставых практыкаванняў. Вынiкi i адпаведныя адзнакi запiсваюцца ў журнал. Узровень фiзiчнай падрыхтаванасцi запiсваецца словам i адпавядае суме балаў:
5,0-4,5 - высокi;
4,0-4,4 - вышэй сярэдняга;
3,5-3,9 - сярэднi;
3,0-3,4 - нiжэй сярэдняга;
2,9 i нiжэй - нiзкi.
Вынiкi аб узроўнi фiзiчнай падрыхтаванасцi вучняў выкарыстоўваюцца настаўнiкам у першую чаргу для распрацоўкi i карэкцiроўкi планавання вучэбнага матэрыялу, а таксама для падбору практыкаванняў для дамашнiх заданняў. Звесткi аб узроўнi фiзiчнай падрыхтаванасцi паведамляюцца бацькам i настаўнiкам на сходах i педсаветах.
У навучальных установах, якiя знаходзяцца ў зонах радыяцыйнага забруджання, узровень фiзiчнай падрыхтаванасцi вучняў вызначаецца на агульных падставах. Пры гэтым патрабаваннi на адзнаку "5" трэба лiквiдаваць, а патрабаваннi на адзнаку "4" прыраўняць да адзнакi "5", патрабаваннi на адзнаку "3" прыраўняць да адзнакi "4", патрабаваннi да адзнакi "2" будуць адпавядаць адзнацы "3" (пiсьмо Мiнiстэрства народнай адукацыi ад 09.01.91 г. N 07-18/15).
Дзейнасць вучняў ацэньваецца на кожным уроку i ва ўсiх яго частках. Практычна кожнаму школьнiку можа быць выстаўлена бягучая адзнака (адна або некалькi) за розныя вiды дзейнасцi.
Для кантролю за выкананнем дамашнiх заданняў настаўнiк запiсвае ў класным журнале ў графе "Дамашнiя заданнi" практыкаванне або назву комплексу практыкаванняў i вызначае дату кантролю. Напрыклад, "згiнанне i разгiнанне рук ва ўпоры лежачы ад падлогi - да 15.12.94 г.". Потым побач з датай урока, адпаведнай даце кантролю, запiсвае: "дамашняе заданне" i ў гэту графу выстаўляе адзнакi за дамашняе заданне. Кантроль за выкананнем дамашняга задання можна ажыццяўляцца i на наступных уроках, але адзнакi трэба заносiць у адпаведную графу.
Нельга занiжаць як бягучую, так i вынiковую адзнакi за пропускi заняткаў па хваробе, адсутнасць або выгляд спартыўнай формы, няўдзел у фiзкультурна-аздараўленчых i спартыўных мерапрыемствах. Невыкананне колькасных паказчыкаў па незалежачых ад вучня прычынах (напрыклад, працяглыя пропускi ўрокаў па хваробе, непрапарцыянальнае фiзiчнае развiццё, празмерная вага i г.д.) пры станоўчых бягучых адзнаках за засваенне ўменняў i навыкаў, ведаў, а таксама стараннасць, не можа з'яўляцца прычынай да знiжэння вынiковай адзнакi.
Вучням, часова вызваленым ад заняткаў на ўроках фiзвыхавання, трэба замест лiтары "н" у класным журнале рабiць кароткi запiс, напрыклад, "вызв. да 20.12" (дата вызвалення адпавядае даце ў медыцынскай даведцы). Такi запiс для настаўнiка носiць больш iнфармацыйны характар.
Вучням, вызваленым па стану здароўя ад заняткаў на ўроках фiзвыхавання на ўсю чвэрць (увесь семестр), робiцца гэткi ж запiс (дата адпавядае апошняму ўроку чвэрцi, семестра), а ў графе для адзнакi за чвэрць або семестр пiшацца "н/а па хваробе". Калi вучань вызвалены на ўвесь год, то ў графе гадавой адзнакi робiцца аналагiчны запiс. У пасведчаннi i атэстаце гэтым вучням робiцца запiс "вызвалены (а)".
Паспяховасць вучняў, аднесеных па стану здароўя да падрыхтоўчай медыцынскай групы, вызначаецца на агульных асновах аналагiчна асноўнай медыцынскай групе. Але пры гэтым з патрабаванняў выключаюцца тыя вiды рухаў i кантрольныя нарматывы, якiя iм процiпаказаны.
Вучням, аднесеным па стану здароўя да спецыяльнай медыцынскай групы, у класным журнале робiцца запiс "СМГ". Паспяховасць гэтых вучняў ацэньваецца ў форме "залiчана". У такiм выглядзе адзнака з'яўляецца вынiковай за чвэрць, семестр, год i канчатковай, якая ўносiцца ў атэстат i пасведчанне аб заканчэннi навучальнай установы.
Усе вучнi, якiя часова або пастаянна вызвалены ад заняткаў, а таксама аднесеныя па стану здароўя да СМГ, абавязаны прысутнiчаць на ўроках фiзвыхавання. Настаўнiк можа прыцягваць iх да педагагiчнага працэсу ў якасцi памочнiкаў, суддзяў, для ажыццяўлення страхоўкi i г.д.
Вучням выпускных класаў, не атэставаным па фiзiчным выхаваннi па незалежачых ад iх прычынах, у пасведчанне i атэстат уносiцца запiс "не вывучаў (ла)".
Вучнi IХ i ХI класаў, вызваленыя ад заняткаў на ўроках фiзiчнага выхавання, могуць на агульных падставах атрымаць пасведчанне з адзнакай, а таксама могуць быць узнагароджаны залатым або сярэбраным медалём.
Выпускнiкi навучальных устаноў, якiя дасягнулi вялiкiх поспехаў у вывучэннi прадмета "Фiзiчнае выхаванне", у якiх стаяць вынiковыя адзнакi "5" за час навучання ў 10 i 11 класах, пры станоўчых адзнаках па iншых прадметах рашэннем падагагiчнага савета могуць быць узнагароджаны Пахвальным лiстом "За асаблiвыя поспехi ў вывучэннi асобных прадметаў".
НАРМАТЫВЫ
па ацэнцы ўзроўню фiзiчнай падрыхтаванасцi вучняў
Рэспублiкi Беларусь
--------+---------------------------------------------------------------+-------------------------------------------------------¬
¦ ¦ Скачкi ў даўжыню з месца ¦ Падцягваннi (колькасць разоў) ¦
¦ +-------+------+--------+--------+-------+------+-------+-------+-----+-----T-----+-------+------+------+------+--------+
¦Узрост ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦
¦(у ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦гадах) +-------+------+--------+--------+-------+------+-------+-------+-----+-----+-----+-------+------+------+------+--------+
¦ ¦ хлопчыкi ¦ дзяўчынкi ¦ хлопчыкi (у весе) ¦ дзяўчынкi (у весе лежачы) ¦
+-------+-------+------+--------+--------+-------+------+-------+-------+-----+-----T-----+-------+------+------+------+--------+
¦ 6 ¦ 95 ¦ 110 ¦ 130 ¦ 150 ¦ 80 ¦ 110 ¦ 130 ¦ 150 ¦ 1 ¦ 2 ¦ 3 ¦ 4 ¦ 1 ¦ 3 ¦ 6 ¦ 10 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 7 ¦ 100 ¦ 115 ¦ 135 ¦ 155 ¦ 85 ¦ 110 ¦ 135 ¦ 150 ¦ 1 ¦ 2 ¦ 4 ¦ 6 ¦ 1 ¦ 3 ¦ 8 ¦ 12 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 8 ¦ 105 ¦ 120 ¦ 140 ¦ 160 ¦ 90 ¦ 125 ¦ 140 ¦ 155 ¦ 1 ¦ 2 ¦ 4 ¦ 6 ¦ 1-3 ¦ 4 ¦ 9 ¦ 14 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 9 ¦ 130 ¦ 145 ¦ 170 ¦ 185 ¦ 120 ¦ 130 ¦ 150 ¦ 160 ¦ 1-2 ¦ 3 ¦ 5 ¦ 7 ¦ 1-4 ¦ 5 ¦ 11 ¦ 16 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 10 ¦ 135 ¦ 150 ¦ 170 ¦ 190 ¦ 120 ¦ 135 ¦ 160 ¦ 180 ¦ 1-2 ¦ 3 ¦ 5 ¦ 7 ¦ 1-7 ¦ 8 ¦ 14 ¦ 19 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 11 ¦ 140 ¦ 160 ¦ 180 ¦ 200 ¦ 130 ¦ 150 ¦ 175 ¦ 190 ¦ 1-3 ¦ 4 ¦ 6 ¦ 8 ¦ 1-8 ¦ 10 ¦ 14 ¦ 19 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 12 ¦ 140 ¦ 165 ¦ 180 ¦ 205 ¦ 135 ¦ 150 ¦ 175 ¦ 190 ¦ 1-3 ¦ 4 ¦ 6 ¦ 8 ¦ 1-10¦ 11 ¦ 15 ¦ 20 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 13 ¦ 150 ¦ 175 ¦ 195 ¦ 210 ¦ 135 ¦ 150 ¦ 180 ¦ 200 ¦ 1-4 ¦ 5 ¦ 7 ¦ 9 ¦ 1-12¦ 13 ¦ 15 ¦ 19 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 14 ¦ 165 ¦ 185 ¦ 215 ¦ 235 ¦ 150 ¦ 160 ¦ 180 ¦ 195 ¦ 1-6 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 10 ¦ 1-12¦ 13 ¦ 14 ¦ 17 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 15 ¦ 180 ¦ 195 ¦ 220 ¦ 240 ¦ 160 ¦ 170 ¦ 190 ¦ 200 ¦ 1-7 ¦ 8 ¦ 9 ¦ 12 ¦ 1-11¦ 12 ¦ 13 ¦ 16 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 16 ¦ 180 ¦ 200 ¦ 230 ¦ 255 ¦ 160 ¦ 170 ¦ 190 ¦ 210 ¦ 1-7 ¦ 8 ¦ 10 ¦ 14 ¦ 1-12¦ 13 ¦ 15 ¦ 18 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦ 17 ¦ 190 ¦ 205 ¦ 240 ¦ 260 ¦ 170 ¦ 180 ¦ 195 ¦ 200 ¦ 1-8 ¦ 10 ¦ 12 ¦ 15 ¦ 1-12¦ 14 ¦ 16 ¦ 20 ¦
¦ ¦ ¦ ¦ ¦i больш ¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦i больш¦ ¦ ¦ ¦ i больш¦
¦-------+-------+------+--------+--------+-------+------+-------+-------+-----+-----+-----+-------+------+------+------+---------
----------+-------------------------------------------------------+--------------------------------------------------------------¬
¦ ¦ Нахiлы ўперад (см) ¦ Згiнанне i разгiнанне тулава (колькасць разоў за 1 мiн.) ¦
¦ +---------+------+------+-----T-------+-----T-----+-----+------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+
¦Узрост ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦ "2" ¦ "3" ¦ "4" ¦ "5" ¦
¦(у гадах)¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦ ¦
¦ +---------+------+------+-----+-------+-----+-----+-----+------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+
¦ ¦ хлопчыкi ¦ дзяўчынкi ¦ хлопчыкi ¦ дзяўчынкi ¦
+---------+---------+------+------+-----+-------+-----T-----+-----+------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+-------+
¦ 6 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 3 ¦ 5 ¦ 6,5 ¦ 9 ¦ за 4 ¦ 9 ¦ 12 ¦ 14 ¦за 18 ¦ 21 ¦ 25 ¦ 33 ¦за 16 ¦ 23 ¦ 27 ¦ 32 ¦
¦ 7 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 3 ¦ 5 ¦ 7 ¦ 9 ¦ за 3 ¦ 6,5¦ 10 ¦ 12,5¦за 18 ¦ 24 ¦ 27 ¦ 36 ¦за 17 ¦ 23 ¦ 28 ¦ 34 ¦
¦ 8 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 2 ¦ 3,5 ¦ 6 ¦ 7,5¦ за 4 ¦ 6 ¦ 8,5¦ 11,5¦за 20 ¦ 25 ¦ 29 ¦ 40 ¦за 17 ¦ 25 ¦ 30 ¦ 38 ¦
¦ 9 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 2,5 ¦ 3,5 ¦ 6,5 ¦ 7,5¦ за 5 ¦ 8 ¦ 12,5¦ 14 ¦за 20 ¦ 27 ¦ 34 ¦ 41 ¦за 20 ¦ 26 ¦ 32 ¦ 39 ¦
¦ 10 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 4 ¦ 6,5 ¦ 8 ¦ 10 ¦ за 7 ¦ 10 ¦ 13,5¦ 15 ¦за 24 ¦ 30 ¦ 39 ¦ 45 ¦за 20 ¦ 28 ¦ 35 ¦ 40 ¦
¦ 11 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 4 ¦ 7 ¦ 8 ¦ 10 ¦ за 8 ¦ 11 ¦ 13,5¦ 16,5¦за 26 ¦ 35 ¦ 42 ¦ 47 ¦за 20 ¦ 28 ¦ 36 ¦ 42 ¦
¦ 12 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 4 ¦ 7 ¦ 8,5 ¦ 10 ¦за 10 ¦ 13 ¦ 15,5¦ 18 ¦за 27 ¦ 36 ¦ 44 ¦ 50 ¦за 23 ¦ 31 ¦ 39 ¦ 45 ¦
¦ 13 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 3,5 ¦ 5 ¦ 7,5 ¦ 9 ¦ за 9 ¦ 12 ¦ 14 ¦ 18 ¦за 30 ¦ 36 ¦ 46 ¦ 53 ¦за 23 ¦ 32 ¦ 40 ¦ 46 ¦
¦ 14 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 5 ¦ 7,5 ¦ 9 ¦ 11,5¦за 10 ¦ 12,5¦ 16 ¦ 20,5¦за 30 ¦ 39 ¦ 48 ¦ 56 ¦за 24 ¦ 32 ¦ 41 ¦ 47 ¦
¦ 15 ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦ менш ¦ ¦ ¦ ¦
¦ ¦ за 5 ¦ 7,5 ¦ 10 ¦ 12,5¦за 12,5¦ 15 ¦ 17 ¦ 20,5¦за 33 ¦ 39 ¦ 51 ¦ 57 ¦за 23 ¦ 30 ¦ 41 ¦ 48 ¦
Страницы: | Стр.1 | Стр.2 | Стр.3 | Стр.4 | Стр.5 |
| 
